HomeCứ phải nhờ làng phán xét – Bài viết Dương Quốc Việt (ĐHSP.Hà Nội)
Thứ Ba, 16 tháng 5, 2017
Ngày ấy
vào cuối những năm bảy mươi của thế kỷ trước, khi đó mới vào nghề, tôi dạy ở
một trường cao đẳng sư phạm miền núi. Cơ quan tôi tổ chức ăn tập thể cho những
hộ độc thân. Vì một trường ở miền núi, nên hầu hết chúng tôi phải ăn tập thể.
Một lần đi dạy muộn về, tôi lao đến nhà ăn, thì chứng kiến cảnh to tiếng giữa
một ông giáo gìa tuổi ngoài 50 với một bà nhà bếp đang chia cơm, vì cái tội cả
cơm và rau của ông đều bị bà chia ít hơn mọi người.
Tác giả Dương Quốc Việt
***
Ngày ấy vào cuối những năm bảy mươi của thế
kỷ trước, khi đó mới vào nghề, tôi dạy ở một trường cao đẳng sư phạm miền núi.
Cơ quan tôi tổ chức ăn tập thể cho những hộ độc thân. Vì một trường ở miền núi,
nên hầu hết chúng tôi phải ăn tập thể. Một lần đi dạy muộn về, tôi lao đến nhà
ăn, thì chứng kiến cảnh to tiếng giữa một ông giáo gìa tuổi ngoài 50 với một bà
nhà bếp đang chia cơm, vì cái tội cả cơm và rau của ông đều bị bà chia ít hơn
mọi người.
Bạn
biết rồi đấy, ngày đó cả nước thiếu lương thực trầm trọng. Bọn chúng tôi mỗi
tháng chỉ được 7 cân gạo nếp bản-một thứ gạo nếp của đồng bào Thái, còn lại là
độn sắn khô. Trong cảnh xa nhà, mỗi ngày trưa tối hai bữa cơm tập thể, với
lượng gạo ít ỏi chia ra cả tháng là 60 xuất ăn, thử hỏi được bao nhiêu? Nên dẫu
chỉ bớt đi một chút, cũng sẽ thành nhiều. Tình cảnh thật tội nghiệp cho ông
giáo già! Cũng chỉ vì cái tội, ông không biết ngon ngọt với bà chia cơm kia.
Hơn nữa đâu chỉ một lần, quanh năm suốt tháng phần cơm của ông bị bớt đi, làm
sao ông chịu nổi, mà nói ra thì ông bị bêu rếu nhục mạ, như một kẻ nhỏ nhen. Đã
thế lúc vắng ông mấy anh lấy lòng bà chia cơm, mang ông ra nói xấu, lại còn ra
điều mình kẻ cả quân tử.
Tôi
kể lại câu chuyện này, như nhớ lại một kỷ niệm buồn, hy vọng rằng đó là một
thời kỳ một đi không trở lại. Có người bảo độ cảm xúc khi nghe câu chuyện này
phụ thuộc vào nhân cách, lại có người bảo nó tỉ lệ nghịch với độ sắt đá của con
tim… Còn những người chỉ biết hóng hớt thông tin, chê cụ Nguyễn viết Truyện
Kiều dài dòng văn tự… thì chắc họ sẽ bảo câu chuyện có thông tin gì mấy đâu!?
Rồi những ông cái gì cũng biết…, bội thực thông tin, thì chuyện này với họ chắc
cũng chỉ như mọi thông tin, hoặc giả nước đổ đầu vịt. Còn kia những bác theo
chủ nghĩa MAKENO, chỉ biết quan tâm đến cái dạ dày thì sao? Đặc biệt
những bậc khả kính ta đây “biết hết”, nhưng ta không nói, vì ta thanh cao, ta
biết giữ mình, để ta còn tập trung lo việc “công danh to nhớn”… Rằng có
vẻ như những vị này còn đang bận cái việc muốn bác bỏ tiên liệu của cụ Chế: “Hạnh phúc nhỏ đựng trong tà áo… Giấc
mơ con đè nát cuộc đời con“… Và còn nhiều nữa, những kẻ bị tê liệt thần
kinh cảm xúc “chết lâm sàng” trong chốn công quyền yếm khí… đâu còn biết đến
phải trái, thì biết đâu có khi lại còn chê trách ông giáo kia là cư xử kém
(!?)… Rồi mong chi những người đang ung dung “nhân danh thanh bình, cứ gậm cỏ đi thôi“ (Pushkin) cảm thấu…
Câu chuyện dường như đang bị đắp chiếu đợi người phán xét (!?)
Còn
tôi thì khóc thầm nước mắt chảy vào trong, trước cái cảnh man rợ khốn cùng
này!? Bà chia cơm tính nết thế là một nhẽ, ông giáo già gặp cảnh trớ trêu cũng
là một nhẽ, nhưng còn những người đang hành nghề giáo dục kia thì biết nói sao
đây? Tôi quyết định ngay tối hôm đó đến nhà riêng gặp bà. Một cuộc đối thoại
thành công, kết thúc trong cái cảnh cả hai đều rơi nước mắt, những giọt lệ như
rửa đi tội lỗi của những ngày đã qua. Nhưng còn “thành quả” quan trọng hơn, hứa
hẹn sẽ được thu hoạch trong vài ngày sau đó.
Các
anh còn trẻ nên nhường cho ông lão lấy cơm trước đi, bà chia cơm nói, trước ánh
mắt ngỡ ngàng của mọi người xung quanh. Khi chỉ còn 5 người “quân tử” kia,
những người đã từng nịnh bà, nói xấu ông. Cô già cả giận mất khôn lại ít học,
sao các anh không biết can cô, mà lại đẩy cô mắc thêm tội với ông ấy, bà nói
trong nước mắt với 5 gã “giáo dở” kia… Thôi có lẽ câu chuyện kể đến đây cũng là
đủ.
Giờ
thì ông giáo già và bà chia cơm ngày ấy đều đã thành người thiên cổ, 5 thầy giáo
kia sau này làm gì ở đâu tôi cũng không biết. Nghe nói người phán xét cuối cùng
câu chuyện tôi vừa kể-thuộc về các vị thống soái tư tưởng, thì họ bảo: “mọi
thay đổi nhận thức đều phải có quá trình”. Điều này thì quá đúng rồi, nhưng nó
có vẻ vẫn còn rất xa vời-không ăn nhập với câu chuyện (!) Có người đã hỏi
tôi, cậu làm thế nào để thuyết phục bà cấp dưỡng thực chất là nông dân kia dễ
dàng như vậy? Rồi lời phán xét cuối cùng cho câu chuyện trên là gì? Kinh nghiệm
mách bảo, cũng như bao lời giải hữu hiệu khác, người ta đã tìm ra nó từ những
làng quê thuần khiết, còn ít ô nhiễm bởi những lý thuyết “đầu Ngô mình Sở”,
những con người còn chưa bị “tẩu hỏa nhập ma”, chân lý đối với họ thường đơn
giản thiết thực. Vì thế nên chăng câu chuyện này cứ phải nhờ làng phán
xét!
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Hà Nội ngày 16/05/2017
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét