Home
» Lý luận phê bình
» Nguyễn Bàng: “Cô Vương cưới vợ”- một truyện ngắn đầy ắp tiếng cười vui và rất đẹp tính nhân văn.
Nguyễn Bàng: “Cô Vương cưới vợ”- một truyện ngắn đầy ắp tiếng cười vui và rất đẹp tính nhân văn.
Thứ Tư, 14 tháng 12, 2016
Cuối
tuần trước, nhà văn Đặng Xuân Xuyến gửi cho tôi truyện ngắn "CÔ" VƯƠNG CƯỚI VỢ” (/co-suong-cuoi-vo-truyen-ngan-ang-xuan.html), anh
viết từ năm 2015 và mới đưa lên mạng. Anh nói với tôi “viết tặng vợ chồng cậu
em họ”, lại thêm lời đề tặng ở đầu truyện: (Tặng tình yêu 2
em Ngân - ...), thì đúng là chuyện thật người thật rồi. Vì thế tôi
thích thú đọc ngay và nhận được từ câu chuyện đầy ắp những tiếng cười vui vẻ.
Tác giả Chử Văn Long
Địa chỉ: Thôn 2, Vạn Phúc, Thanh Trì, Hà Nội.
Điện thoại: 01658818263
Email: haicv08@gmail.com
_____
“CÔ” VƯƠNG CƯỚI VỢ -
MỘT TRUYỆN NGẮN ĐẦY
ẮP TIẾNG CƯỜI VUI
VÀ RẤT ĐẸP TÍNH NHÂN
VĂN
***
Cuối
tuần trước, nhà văn Đặng Xuân Xuyến gửi cho tôi truyện ngắn "CÔ" VƯƠNG CƯỚI VỢ” (/co-suong-cuoi-vo-truyen-ngan-ang-xuan.html), anh
viết từ năm 2015 và mới đưa lên mạng. Anh nói với tôi “viết tặng vợ chồng cậu
em họ”, lại thêm lời đề tặng ở đầu truyện: (Tặng tình yêu 2
em Ngân - Sướng), thì đúng là chuyện thật người thật rồi. Vì thế tôi
thích thú đọc ngay và nhận được từ câu chuyện đầy ắp những tiếng cười vui vẻ.
Truyện
vui ngay khi nhìn thấy cái tên của nó: “CÔ” VƯƠNG CƯỚI VỢ”.
Nói
như câu ca dao “Vợ tôi con gái đàn
bà nữ nhi” thì hiển nhiên người vợ của “cô” Sướng là nữ giới rồi. Đúng
vậy, đó là nàng Ngân, một gái quê “không
mỏng mày hay hạt nhưng thùy mị, nết na, không sắc nước hương trời nhưng
nét dịu dàng đủ khiến trai làng phải thầm mơ trộm nhớ. Ngân được người. Ngân
được nết.”
Thế
thì chồng của nàng Ngân phải là con trai, đàn ông, nam nhi chứ sao
lại là cô Vương? Thắc mắc này cũng chính là cái thắc mắc của người kể khi mở
đầu câu chuyện “Vâng! Thì hẳn là
“cô” Vương lấy vợ chứ làm sao có chuyện “cô” Vương lấy chồng!”. Một
kiểu vào đề thật khéo, đánh vào trí tò mò của người đọc khiến họ không thể
không đọc tiếp để xem sự thể nó ra sao.
Và
rồi đầu đuôi của chuyện cứ dần dần được hé mở trong những câu chữ tưng tửng của
người kể không theo một trình tự thời gian nào cả.
Thì
ra cô Vương không phải là cô mà là cậu Vương, là anh Vương, con trai cụ Bống
làng Đỗ Hạ. Một gã trai “Tuy không
được cao ráo, mạnh mẽ nhưng bù lại rất khéo tay, chịu khó lam làm và đặc biệt
là người rất tốt nết”. Nhưng cha mẹ sinh con trời sinh tính, anh Vương
con cụ Bống mang trong mình nhiều thói nữ tính: Thuở bé, Vương thích nhảy
dây, thích chơi ô ăn quan, thích chơi trò búp bê, thích buôn hàng, thích cãi
lộn. Lớn lên, Vương thích được gọi là cô, là chị và khoái nhất khi
được mọi người mắng yêu bằng câu: “Con
đĩ Vương này xinh phết!”. Rồi, không hiểu sao Vương lại còn dấp phải
tính khí đanh đá chua ngoa và phát triển khiếu chửi nhau lừng danh
thôn xóm.
Nhưng
đó chỉ là những dị tính phát tiết ra ngoài mà thôi, còn trong thâm tâm của Vương thì: “Thích là thế nhưng Vương
ghét cay ghét đắng kẻ nào lại thực tâm coi Vương là phụ nữ, là phận liễu yếu
đào tơ, là thân gái chân yếu tay mềm”. Và để thể hiện điều đó, “Vương vẫn chưa bao giờ phải tụt quần ngồi
xổm mà tiểu tiện”. (Sao không dùng chữ đái dân giã đời
thường thay hai chữ tiểu tiện tao nhã này nhỉ?)
Tuy
là đàn ông thật nhưng với cái thích là thế, trong mắt dân làng, Vương
không còn là đàn ông nữa mà là cô Vương, chị Vương và mắng yêu anh là “con đĩ Vương”, như anh hằng thích. Đã thế Vương lại chơi thân với Kiên mà dân làng gọi
là Kiên “ái”, một gã trai hẳn hoi nhưng lại “dửng dưng chuyện yêu
đương trai gái, cứ khó chịu ra mặt khi có người nhắc đến chuyện lấy vợ”, cùng Vương nhận nhau là hai “chị em”, thích được Vương gọi
là “dì” vì Kiên ít tuổi hơn và cái chính là vì
Kiên “ái” rất yêu Vương. Chả thế mà khi nghe tin Vương sắp cưới vợ,
Kiên đã nắm tay Vương, đăm đắm nhìn thẳng vào mắt Vương, nũng nịu:
- Nhớ. Vương đừng lấy vợ nữa nhớ. Vương
mà lấy vợ là em xuống tóc đi tu đấy.
Một
“Cô” Vương khắp làng điều tiếng thị phi “dở ông dở bà” như thế, sao
nàng Ngân nết na thùy mị lại nhận lời lấy làm chồng? Có phải vì chơi thân với
nhau từ nhỏ, cả 2 cùng thích chơi nhảy dây, chơi chắt chuyền, chơi ô ăn quan,
chơi búp bê, chơi buôn hàng... nên đã trở thành lứa đôi thanh mai trúc mã
đẹp như đôi trẻ trong thơ Lý Bạch:
Tóc em mới kín trán,
Trước cửa bẻ hoa đùa.
Chàng cưỡi ngựa trúc lại,
Quanh ghế tung mơ chua.
Cùng ở xóm Trường Can,
Đôi trẻ vui tha hồ,
Để
rồi:
Mười bốn làm vợ chàng,
Thơ ngây em hổ thẹn
Bên vách cúi gầm đầu,
Mặc cho chàng gọi đến.
Mười lăm mới bạo dạn,
Quấn nhau không muốn rời.
(Trường
Can hành - Trúc Khê dịch)
Hoàn
toàn không có chuyện thơ mộng ấy vì “chưa
bao giờ Ngân nghĩ Vương là con trai cả.”
Nhưng
hiển nhiên là cô Vương lấy vợ và nhà cụ Bống đang mổ lợn để làm đám
ăn hỏi Ngân cho Vương. Thế thì duyên do tại sao?
Câu
chuyện vui nhất chính là ở trường đoạn này. Ta hãy lần theo lời kể hóm hỉnh của
Đặng Xuân Xuyến:
Trước những lời đồn ra đồn vào về chuyện thằng con chín phần gái nửa dại phần đàn ông của mình chuẩn bị cưới vợ; trong lúc đông vui người đang ngả lợn để làm đám hỏi cho nó, cụ Bống vẻ cũng lo lắng lắm. Vừa lúc đó Vương đi mời khách về đến nhà.
Trước những lời đồn ra đồn vào về chuyện thằng con chín phần gái nửa dại phần đàn ông của mình chuẩn bị cưới vợ; trong lúc đông vui người đang ngả lợn để làm đám hỏi cho nó, cụ Bống vẻ cũng lo lắng lắm. Vừa lúc đó Vương đi mời khách về đến nhà.
Cụ
Bống kéo Vương vào, hỏi dồn:
- Thầy hỏi, con phải trả lời thật nhé.
Con có yêu cái Ngân không? Con có làm chuyện đàn ông với đàn bà được không? Còn
chuyện con với thằng Kiên “ái” nhà ông Vân thế nào? Thầy nghe thằng cháu đích
tôn nói con với thằng Kiên “ái” yêu nhau, thề thốt nếu không được sống cùng
nhau sẽ cắt tóc đi tu. Đã thế, còn bày đặt chuyện lấy vợ làm gì hả con?
Sau
khi mắng chửi té tát thằng cháu trưởng hay hớt lẻo chuyện của mình với ông nội, Vương chưa biết trả lời bố ra sao thì cụ Bống đã ra tối hậu quyết định:
- Thôi, không cưới xin gì nữa. Để tôi
ra thưa chuyện với bên nhà, nói rõ “chị” là đàn bà để xin hủy hôn.
Đến đây thì Vương cuống lên:
- Thầy! Thầy đừng làm thế. Con yêu
Ngân thật mà. Con là đàn ông thật mà! Con thề! Tiên sư bố đứa nào mà con nói
điêu!
Chưa
thấy cụ Bống phản ứng ra sao thì “Vừa
lúc đấy, Ngân bước vào. Như chết đuối vớ được cọc, Vương vội kéo Ngân vào cuộc.”. Sau
khi nghe con trai mình luôn mồm chị
chị Ngân Ngân xin nàng nói cho bố mình biết mình là đàn ông
thật, Cụ Bống nhìn Ngân, nhẹ giọng:
- Ngân này. Con đẹp người đẹp nết lấy
đâu chả được thằng chồng tử tế sao lại chọn thằng Vương nhà bác làm chồng? Lấy
nhau về, không có con cái thì sao được hả con? Rồi sẽ khổ cả đời, con ạ. Nghe
bác, hủy đám cưới với thằng Vương nhà bác đi.
Ngân đỏ mặt, nhìn thật nhanh xuống bụng,
rồi nhỏ nhẹ:
- Dạ! Con nghe lời thầy nhưng còn cháu nội
của thầy thì sao ạ?
Thì
ra chuyện thâm cung bí sử của họ là ở chỗ cái thằng cháu nội của cụ Bống đang
nằm trong bụng Ngân. Và đầu đuôi chuyện là như vầy:
“Trong suy nghĩ của Ngân, Vương là một người
chị tốt, người chị không giống chị em khác chỉ một điều duy nhất là khi đi
tiểu, chị Vương không bao giờ phải ngồi xổm”. (Lại đi
tiểu!)
Thì nghĩ như vậy nên Ngân mới chủ quan. Tối
ấy, sinh hoạt chi đoàn về, trời lất phất mưa lại còn rét đậm, đường về nhà Vương
thì xa, sợ “chị” Vương ngấm mưa ngấm rét sẽ khổ nên Ngân mới rủ “chị” Vương ngủ
lại. Ai ngờ, đêm ấy thành đêm định mệnh, thành đêm gạo nấu thành cơm, ván đóng
thành thuyền”
Và:
“Ngân không ngờ “chị” Vương tưởng là thằng
lại cái, tưởng là thằng vứt đi, chỉ giỏi mấy trò nhảy dây, chơi chắt chuyền,
chơi búp bê, chơi buôn hàng... và giỏi hăng máu chửi lộn với đám đàn bà con
gái,... ấy thế mà khi làm cái chuyện của thằng đàn ông thì lại thật đâu ra đấy,
ra tấm ra đẫn, ra ngô ra khoai, ăn đứt khối thằng vẫn khoác loác tự nhận là
giỏi về chuyện thầm kín của đấng mày râu! …”
Nghĩ
thế, Ngân bằng lòng đón nhận tình yêu của Vương, nhận lời lấy Vương.
Khỏi
phải nói cụ Bống vui sướng ra sao khi biết thằng con của mình tiếng thế mà đàn
ông đích thực và cũng khỏi nói đám “CÔ” VƯƠNG CƯỚI VỢ sẽ tưng bừng vui vẻ ra
sao ở cái làng Đỗ Hạ.
Khi
gửi cho tôi thiên truyện này, nhà văn Đặng Xuân Xuyến bảo để tôi đọc giải
trí. Truyện của anh đã đem lại cho tôi đầy ắp tiếng cười vui nhưng không phải
là tiếng cười mua vui giải trí như những truyện khôi hài phê phán cái ngược
đời, cái trái lẽ tự nhiên, lầm lẫn, hớ hênh của người đời mà là những tiếng
cười tán thưởng, biểu thị niềm vui, sự yêu mến với con người như “cô” Vương,
nàng Ngân và cụ Bống, trong đó phần lớn nhất dành cho Cô Vương!
Một
số người trong làng Đỗ Hạ, điển hình nhất là cụ Vân bố Kiên “ái” đã không ngớt
lời miệt thị khinh bỉ “cô” Sướng. Nào là con dở ông dở thằng, nào là đồng
cô, pha gái, lại cái… Ấy là những tiếng dân giã của những năm xưa trước. Giờ
đây, người ta nhập ngoại về một lô các tên gọi khác như: gay, pê-đê, bóng,
chuyển giới, ái nam ái nữ. Không cần hiểu biết nguồn gốc của các từ ấy, không
cần biết nó là tiếng Hy Lạp, tiếng Anh, tiếng Pháp hay tiếng Hán, trong tư
tưởng của đa số người dân Việt Nam, những từ kể trên đều bị hiểu theo một nghĩa
là đồng tính luyến ái. Mà đã là đồng tính luyến ái thì bị đánh đồng với sự sa
đọa, bệnh tật, tệ nạn xấu xa, đều đáng khinh bỉ, đáng bị lên án, nhẹ nhất thì
cũng bị phớt lờ, không thèm quan tâm. Hiểu sai dẫn đến ứng xử sai, khiến một số
người như “cô” Vương trở nên mặc cảm, sống co cụm lại.
Nhưng
“cô” Vương trong truyện ngắn của Đặng Xuân Xuyến đã không phải chịu những tai
hại của những ứng xử sai như thế vì “cô” có được mấy cái may mắn:
Một,
số người dân làng Đỗ Hạ đã miệt thị khinh bỉ “cô” Vương, tiêu biểu như cụ Vân
không nhiều. Mà cụ Vân có quá lời chửi Vương thì ta cũng dễ bề thông cảm vì cụ
mang nỗi khổ ấm ức con trai mình là “Kiên ái” thực sự là đứa đồng tính luyến
ái. Đa phần người dân làng Đỗ Hạ đều nhìn Vương bằng con mắt thiện cảm, họ
mở lòng chiều cái tính hây hấy của anh, gọi anh là cô, là chị và sẵn sàng
mắng yêu anh: “Con đĩ Vương này xinh
phết!”. Và họ đều thừa nhận: “Nếu
không dấp phải tính khí đanh đá chua ngoa thì hẳn “cô” là người hiền thục nhất
nhì làng xã”. Và vì vậy, khi nghe tin “cô” Vương cưới vợ, dân làng
đã mừng cho “cô”: “tính khí của
“cô” nửa gà nửa vịt như thế mà có người đồng ý lấy “cô” làm chồng là may
lắm rồi, phúc đức lắm rồi”. Dân làng đông vui đến ngả lợn giúp nhà
"cô" và chuyện trò rôm rả cũng vì cái sự mừng chân tình ấy!
Hai, Vương không phải là ái nam ái nữ hay người đồng tính luyến ái, mà chỉ
là một người dị tính bị thu hút hấp dẫn đặc biệt, “khác thường” bởi những người
khác giới nên thích được gọi là cô là chị, thích chơi các trò chơi của con gái,
thích thể hiện sự đanh đá chua ngoa của những người đàn bà lắm mồm. Trong anh
vẫn nguyên vẹn khí chất đàn ông, khi có dịp nó sẽ bừng dậy đưa anh trở về cuộc
sống thật với con người thật của mình.
Nhưng
hai cái may kể trên chưa cái nào là điều may nhất cho Vương mà cái may nhất cho
anh là anh có được Ngân, người bạn thân từ tuổi thơ ấu đến cả lúc đã trưởng
thành, mặc điều tiếng thị phi của người làng, Ngân không bao giờ tìm cách
xa lánh Vương. Đã vậy, Ngân còn rất ngây thơ trong suy nghĩ coi “Vương là một người chị tốt, người chị không
giống chị em khác chỉ một điều duy nhất là khi đi tiểu, chị Vương không bao giờ
phải ngồi xổm”. Và nhờ cái ngây thơ thành thật ấy, Ngân và Vương đã có một
đêm mà tác giả gọi là cái đêm định mệnh.
Ô
hay, sao nhà văn Đặng Xuân Xuyến lại coi đó là cái đêm
định mệnh nhỉ? Bởi lẽ, định mệnh là số mệnh của con người,
do một lực lượng huyền bí định sẵn, không thể cưỡng lại được khiến nhiều người
phải thụ động cam chịu dù nó rủi ro đến đâu. Cái đêm Ngân - Vương ấy đâu có
phải là cái đêm cả hai hoặc một người trong họ phải cam chịu mà phải
nói, nó là cái đêm kỳ thú nhất trong đời của họ tựa như cái đêm trong thơ
Cung oán:
Cái đêm hôm ấy đêm gì
Bóng dương lồng bóng đồ mi trập trùng
Tuy Vương không phải là bóng dương và Ngân cũng không phải là một đóa đồ mi nhưng
cái đêm hôm ấy, Vương đã làm cho lửa dục vọng trong Ngân sáng lên rồi được đốt
cháy mãnh liệt khiến Ngân sung sướng thỏa thuê và hiểu chân tơ kẽ tóc cái nam
tính trong con người Vương. Thử hỏi, nếu trong cái đêm ấy, Vương không làm
được, “quá được” cái chuyện ấy, cho dù Ngân đã dành cho Vương biết bao tình cảm
cảm tốt đẹp từ thời chăn trâu cắt cỏ đến nay, sẽ chẳng bao giờ Ngân chịu lấy Vương làm chồng. Bởi lẽ, người phụ nữ lấy chồng trước hết là để có
được “lời lãi đứa con”:
Lấy chồng mà chẳng có con
Khác gì hoa nở trên non một mình
Và
còn bởi, tình dục là một vấn đề rất đời thường và luôn luôn hiện diện trong
cuộc sống của con người nhưng đã mấy ai trung thực không màu mè nói ra chuyện
ấy. Mấy ai được như Ngân, thẳng thắn thừa nhận với cụ Bống rằng, Vương con trai
cụ đã làm chuyện ấy với mình, rồi nhìn xuống cái bụng đang mang hình hài
đứa cháu nội của cụ.
Vì
vậy, “CÔ” VƯƠNG CƯỚI VỢ không chỉ đầy ắp tiếng cười vui mà còn rất đẹp tính
nhân văn. Tác phẩm vừa miêu tả thực cuộc sống thực của con người vừa vun vào
cho khát vọng hạnh phúc của họ, tán thưởng và biểu thị niềm vui, sự yêu mến với
họ. Tác phẩm cũng không quên phê phán những cái xấu có thể phá vỡ hạnh phúc tự
do vốn có của con người. Đó không chỉ là cái xấu của một số người như cụ Vân
luôn tỏ ra khinh bỉ, miệt thị cay nghiệt một người như “cô” Vương mà ngay cả Vương cũng phải lãnh một phần sự phê bình nhẹ nhàng vì đã để cho cái dị tính
trong anh phát triển quá đà, nếu không được Ngân đưa vào cái đêm định mệnh
ấy đưa Vương về với đời thực của mình thì không biết số phận đời anh sẽ ra
sao?
Khi
gửi cho tôi truyện ngắn “CÔ” VƯƠNG CƯỚI VỢ, nhà văn Đặng Xuân Xuyến nói với tôi
về tác phẩm của anh: “Cháu viết cũng
vội nên chất lượng không được như ý”.
Nhưng,
ngoại trừ hai tiếng tiểu tiện tao nhã quá, tôi thấy đây là một truyện
ngắn hay, rất đáng đọc.
Sài Gòn, ngày 12/12/2016
Địa chỉ: Thành phố Sài Gòn
Email: bnguyen37@gmail.com
Đặng Xuân Xuyến Gửi đăng.
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Hà Nội ngày 14/12/2016
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét