HomeHư thực chuyện nước Tề – Truyện dã sử Đỗ Nhựt Thư (Quảng Nam)
Thứ Bảy, 14 tháng 5, 2016
Hoàng
cung lặng như tờ, bá quan như nín thở chờ chúa quyết định, tâm tư Tề Hoàn công
sôi sục: Mà muôn dân cũng mong đất nước hùng cường kia mà, không nghe lời Di
Ngô thì hỏng, nước Lỗ cứ gằm ghè… Đại sự ta phải quyết, các thân khanh sẽ hiểu
ta thôi.
Họ tên thật Đỗ Nhựt Thư
Địa chỉ: Tỉnh Quảng Nam
Email: dokongnhan@gmail.com
_____
Tề Hoàn công chợt nổi giận:
- Bảo
đại phu! Người này bắn ta một mũi tên, mối thù này ta chưa quên, mũi tên ta vẫn
còn giữ, làm sao có thể dùng hắn được? Đợi hắn về đây, ta sẽ xé hắn ra trăm
nghìn mảnh.
Bảo
Thúc Nha điềm tỉnh:
- Tâu
chúa công …
- Thôi,
khanh đừng tâu trình gì nữa. Ta hồi cung đây.
Thụ
Điêu đón Hoàn Công ỏng ẹo:
- Bệ
hạ, Bảo đại nhân lại làm cho ngài bực mình nữa rồi. Làm tôi mà nói năng khó
nghe thì …
-
Thụ Điêu! Ngươi chớ nói sàm, nhờ ông ấy ta mới có ngày hôm nay, đó là bậc quân
tử. Thôi ta cần nghĩ, ngươi lui đi.
- Bệ
hạ!... Trưởng vệ cơ phu nhân đã chuẩn bị sẵn yến tiệc chờ bệ hạ - Thụ Điêu nói
vớt.
-
Thôi! Chỉ Trịnh phu nhân mới làm ta thư giãn. Cho ngươi lui.
Trịnh Cơ tha thướt đón ngài từ cửa cấm cung uy nghiêm hoa lệ, nhìn nét
mặt yêu kiều chim sa cá lặn thanh thoát của nàng Hoàn công như cất được nỗi lo
đau đáu trong lòng: Tìm một vị tướng quốc đủ tài đức để giúp mình dựng nghiệp
bá vương. Nhà Chu đang suy, các chư hầu
coi thường cả thiên tử, họ đang hối hả xây dựng lực lượng để tóm thâu các nước
nhỏ yếu nhằm mở mang thế lực.giành giật vị thế bá chủ.
- Quân
vương! Thần thiếp biết là ngài sẽ đến, thiếp đã chuẩn bị mọi sự theo ý thích
của bệ hạ. Để thiếp cởi long bào và mời quân vương tẩy trần trước khi ngự
thiện. Trịnh Cơ thỏ thẻ như rót mật vào tai ngài ngự…
Hoàn công nâng ly mỹ tửu:
-
Nào ái khanh! Ta cùng cạn chén… Ta đang lo cho ngày vui của chúng ta kéo dài
mãi mãi. Hừ! Đến nước Lỗ vẫn chưa tôn trọng ta …
-
Bệ hạ! Có Bảo thúc đại phu mà quân vương vẫn chưa an lòng ư?
- Ta
ban cho Bảo đại phu làm tướng quốc, nhưng ông ấy chối từ, tự nhận mình chưa đủ
tài, chỉ làm đúng bổn phận của mình chứ không có tài chính trị, lại quá phân
biệt thiện ác, yêu điều tốt và không chịu được sai trái. Mà thực vậy Bảo Thúc
cầm đại quân đánh Lỗ bị thua liểng xiểng đã làm ta mang nhục bao năm. Ngàì phân
vân: - Mà nhờ ông ấy ta mới hiểu, nhân
tài chính trị phải là kẻ nhìn xa thấy rộng, trên hiểu lòng vua, dưới rõ bụng dân,
biết sức mình, lượng sức địch, lúc thái bình cũng như khi nguy biến, đủ sức làm
chủ được mình mà điều khiển công việc.
Ngài rên lên:
- Ôi!
Bảo Thúc, ngươi đúng là người biết mình, một đời tận trung, không màng danh
lợi. Nào, ái khanh rót cho ta ly nữa. Hà… hà… Tâm sự với nàng ta thấy dễ chịu
hơn là bàn luận với Bảo đại phu.
- Chúa công quá khen làm thần thiếp thêm hổ
thẹn, được quân vương tin tưởng tâm giao là may mắn của thiếp. Trịnh cơ lo
lắng: - Thế Bảo đại phu tiến cử ai vậy, tâu bệ hạ?
Hoàn công thoáng bực bội: - Nhiều lần ông ta
đề cử Quản Di Ngô, kẻ đã phò Khương Củ và bắn ta suýt chết.
- Muôn
tâu! Lời Bảo đại phu nên lấy làm trọng,
vả lại thần thiếp đã nghe tiếng tăm vang dội của Quản Trọng từ những ngày chúa
tôi ta lang thang trên đất Cử. Bệ hạ! Một ông vua có chí lớn, biết mưu đồ đại
sự sẽ không vì một tư thù nhỏ mà bỏ đi một nhân tài.
- Ái
khanh! Nàng không sợ mất đầu vì lời này ư?
-
Quân vương! Thiếp vì ngài ngự mà nói thẳng, không sợ chết. Thiếp biết chí lớn
và lòng quảng đại của bệ hạ, vả lại… Trinh cơ sà vào lòng ngài, giọng oanh vàng
thỏ thẻ: - Và vì hậu duệ của ngài, công tử Chiêu! Bệ hạ …
Mỹ
tửu, mỹ nhân. Xuân tình rạo rực. Hoàn công bế bổng nàng lên, mùi hương từ thân
thể ngà ngọc ngào ngạt cả cung vàng ấm áp:
-
Ái khanh!... Ái khanh của ta…
*******
- Bảo
đại phu! Quản Di Ngô có tài gì hơn ông? – Tề Hoàn công nghiêm khắc hỏi.
Bảo Thúc Nha tâu:
-
Khải tấu chúa công! Có năm điều tôi không bằng được Quản Di Ngô, thứ nhất: Rộng
rãi, mềm mỏng, ra ơn với dân, thứ hai: Lấy trung tín mà mua lòng bá tánh, thứ
ba: Trị nước không sai giềng mối, thứ tư: Chế lễ nghĩa ra khắp bốn phương, thứ
năm : Cầm dùi thẳng đứng giữa ba quân giục lòng quân sĩ. Quả là một thiên tài,
thật tôi không bằng được.
- Nếu Quản Di Ngô là người như thế thì ta nên
xử sự ra sao?
Bảo
Thúc Nha thưa:
- Người hèn không dám gần gũi với kẻ sang, kẻ
sơ không dám sánh với người thân. Nếu bệ hạ muốn dùng Quản Di Ngô thì phải cho
làm Tướng quốc, đối đãi như sư phụ, may ra con người ấy mới đem hết sở tài của
mình mà cống hiến cho chúa công được.
Tề
Hoàn công:
-
Theo ý của khanh thì ta phải làm cách nào để triệu Quản Di Ngô?
Bảo Thúc Nha cung kính:
-
Muôn tâu! Quản Di Ngô là bậc phi thường trong thiên hạ. Các bậc tiên vương thuở
xưa muốn được người hiền phải thân hành đem lễ vật đến cầu. Lúc người hiền đã
về triều thì phải để ăn chung một bàn, ngồi chung một chiếu. Xin bệ hạ hãy noi
gương ấy để thiên hạ thấy chúa công là người biết chiêu hiền đãi sĩ.
Hoàn
công thoáng bực dọc, Bảo Thúc đúng là bậc trung thần, dám nói thẳng những điều
tín nghĩa. Đúng! Nhưng nói với vua phải
khéo lựa lời chứ? À, mà thế đúng là Quản giỏi thật, gia phận nghèo hèn mà tài
năng đến vậy ư? Vậy ra nhân tài ở thành phần nào cũng có, nhưng hắn còn hơn.
Thiên tài! Ngài nổi gai cả người : Thiên tài theo chu kỳ dịch lý thì khoảng năm
trăm năm mới xuất hiện 1 người. Nếu Di Ngô là thiên tài thì ta phải thân hành
đem lễ vật cầu xin đến giúp ta dựng nghiệp, mà giờ Bảo tâu ta mới hiểu, hai
người này là bạn tri kỷ, đã giao kết từ thời tiên chúa Tương công, Quản bắn vào
giải áo ta cũng để chứng minh tài thần tiễn của mình.
Tề
Hoàn-công nghiêm giọng:
- Này
quan Thái bốc! Nhà ngươi xem ngày lành tháng tốt để ta và bá quan thân hành đi
đón Quản Di Ngô.
*******
- Quản
Di Ngô!
-
Tâu chúa công! Có tội thần.
- Ta
tha lỗi cho ông. Nay ta muốn dựng nghiệp bá và giao ông việc trọng. Ý ông thế
nào?
- Muôn
tâu, thần không dám.
- Bảo
đại phu đã tiến cử ông, thiên hạ đều biết ông. Ta đã thân hành đi đón và trọng
dụng ông.
- Đa
tạ lòng quảng đại và đãi sĩ của chúa công.
- Ông
nghĩ sao nếu giao ông chức tướng quốc?
- Tâu
bệ hạ! Thần tài hèn sức mọn sợ phụ lòng chúa công, một cây gỗ không thể dựng
được một ngôi nhà lớn. Thần xin tiến cử năm kiệt sĩ giỏi hơn thần cho bệ hạ xử
dụng.
-
Họ là ai? Mà sao ta không biết! Khanh cứ tâu!
-
Tâu chúa công! Đó là: Tài giao thiệp, biết lễ không ai bằng Thấp Bằng, tài khai
khẩn, trồng trọt thần thua Ninh Việt, tài luyện quân, khiến người xung trận
quên mình thần không bằng Thành Phủ, có tài xử án, không oan sai không ai bằng
Tân Tu Võ, không e sợ, dám can ngăn thần thua Đông Quách Nha.
Quản
làm sao mà biết rõ thiên hạ nhường kia? Đúng là kiệt liệt. Hoàn công thầm phục
– ý Di Ngô là muốn ta dụng 5 người này phù tá cho ngươi, chà…chà… khó cho ta
đây. Họ Quốc, họ Cao, Thúc Nha… những người giúp ta lên ngôi chúa thì phải đưa
họ đi đâu?
Hoàng
cung lặng như tờ, bá quan như nín thở chờ chúa quyết định, tâm tư Tề Hoàn công
sôi sục: Mà muôn dân cũng mong đất nước hùng cường kia mà, không nghe lời Di
Ngô thì hỏng, nước Lỗ cứ gằm ghè… Đại sự ta phải quyết, các thân khanh sẽ hiểu
ta thôi.
Hoàn công uy nghiêm:
- Ta
chuẩn tấu, Quản khanh bình thân.
- Muôn
tâu, thần rập đầu cảm tạ ơn chúa công.
- Thế
là khanh đã nhận lời ta. Theo khanh, muốn nền chính trị vững mạnh và gây dựng
kỷ cương phép nước thì phải làm gì?
Quản
Trọng nghiêm nghị:
-
Có bốn mối phải lập: Lễ - Nghĩa - Liêm - Sĩ.
-
Làm thế nào mà sai khiến được dân?
-
Muốn khiến dân trước phải yêu dân.
-
Đạo yêu dân thế nào?
-
Trên dưới cùng sửa sang, cùng giúp nhau, cùng chia lợi lộc, dùng người hiền,
chính lệnh nghiêm.
-
Cách xử dân thế nào?
-
Sĩ, nông, công, thương, trong tứ dân, khuyến khích con đủ tài đức nối nghiệp,
luyện tập, yên phận, chớ đổi nghệ, thì dân yên.
-
Nước nghèo thì làm thế nào?
-
Đào núi lấy tiền, gạn bể lấy muối, mở cửa giao thương, thu tài vật thiên hạ về,
thì giàu.
-
Còn dùng người?
-
Dụng nhân như dụng mộc. Dùng người giỏi đúng lĩnh vực mà họ thiện nghệ, xa lánh
nịnh thần.
…Thụ
Điêu nhăn nhó ra vào, kéo nhẹ long bào bao lần nhắc chúa nghỉ ngơi, Trương phu
nhân hối thúc hắn nhiều phen nhưng Hoàn công vẫn ngồi mê say trao đổi việc trị
nước an dân, xây dựng nghiệp bá với Quản Trọng suốt 3 ngày đêm ròng rã không
chán. Là tâm phúc cuả Trương Vệ Cơ đang lo ngôi thế tử cho công tử Vô Khuy, con
trai trưởng đang bị thất thế vì tài hèn đức kém, lại không được bá quan văn võ
ủng hộ nên ngôi vị này có nguy cơ về tay công tử Chiêu con Trịnh phu nhân, mụ Trịnh
cơ ỷ được vua yêu nên chẳng coi bọn ta ra gì, hừ - cứ đợi đấy.
Hắn
lén nghe Hoàn công trong lúc trãi lòng: - "Ta có tật hơi thích nữ sắc,
điều này có tai hại gì đối với quốc gia không?"
Quản Trọng trả lời: - Không hại gì, nhưng nếu không biết dùng người hoặc
dùng mà không chuyên hoặc để tiểu nhân xen vào thì hại nghiệp bá.
…
Hắn sững người khi lâm triều Hoàn công đứng lên vái Quản Di Ngô nghiêm giọng:
-
Ta! Tề Hoàn công! Trên dưới có thiên địa quỹ thần, trước bá quan văn võ, ban phong
cho Quản Di Ngô chức Tướng quốc nước Tề. Trọng phụ đừng phụ lòng ta.
Quản
Trọng lạy đất trời, bái Tề Hoàn công, khẳng khái:
- Xin
thiên địa quỷ thần chứng giám. Tôi! Quản Di Ngô! Nguyện cả đời vì nước nhà, vì
Hoàn chúa công mà hành sự, nếu sai lời thì trời tru đất diệt.
Thụ
Điêu lo như phát sốt, không biết Quản Di Ngô có như Bảo Thúc Nha khuyên vua
đuổi bọn hắn nữa không đây, phải báo cho Thụ Phương, Dịch Nha biết mà tìm cách
đối phó gấp, còn Trưởng Vệ Cơ, hắn chậc lưỡi – thân ta còn lo chưa xong, kệ mụ,
đã như thế này thì nên tránh mặt mụ là hơn.
*******
Dinh
cơ của tộc Quốc chỉ kém cung điện vua Tề , cũng lầu son gác tía, vàng bạc đầy
kho, đất phong gồm cả vùng đông kinh đô Tề quốc, gia nhân tấp nập, kỳ hoa dị
thảo thi nhau khoe hương bày sắc.
Quốc
công hồ hởi nâng chén rượu ngang mày mời Cao công:
- Thật
vinh hạnh cho tệ xá được Cao huynh quá bước ghé thăm, xin mời quan huynh dùng
tạm chén Hoàng Hoa tửu.
Cao công khách khí:
- Không
dám, thật vinh hạnh cho đệ được huynh chiếu cố.
Chiều xuân khí trời thanh bạch, se se, lòng người hân hoan thụ hưởng
cuộc sống thái bình thịnh trị.
- Lòng
đệ hoan hỉ quá nên mời tri âm quá bước dùng chén rượu nhạt, mừng cho Tề ta lên
ngôi bá chủ. – Quốc công giọng như reo vui.
- Thật
là trời cao có mắt, minh quân quảng đại đã dùng Quản Trọng làm tướng quốc, vừa
rồi Di Ngô khôn khéo mưu cho chúa thỉnh mệnh thiên tử đại hội chư hầu tại đất
Bắc Hạnh tôn trọng Chu vương, họ cùng tôn chúa ta làm bá chủ, hà …hà … Cao công
khoái chí: - Chu Ly Vương như hư vị,
không được chư hầu nào đoái hoài tới
bỗng được Tề quốc hùng cường xử sự theo lễ quân thần, sướng quá liền giao quyền
cho chúa công thay mặt thiên tử định đoạt việc thiên hạ.
Khà
một tiếng sảng khoái sau khi hai vị quốc công cùng chạm cốc, chiêu 1 hớp mỹ
tửu, Quốc công khề khà:
-
Trong nước bá tánh biết lễ, nghĩa, liêm, sĩ - của rơi đem nộp kho, binh hùng
tướng mạnh, không đánh mà thắng, đệ cứ tưởng sống trong mơ vậy.
Cao
công cười khà:
- Nhớ
ngày chúa công phong Di Ngô làm tướng quốc đệ và huynh lo và giận tím ruột. Nhờ
bọn mình diệt được bọn Công Tôn Vô Tri và phù tá, công tử Bạch mới là Tề Hoàn
công hôm nay, vậy mà khi phong tướng quốc chẳng hỏi một câu. Bọn ta sợ Quản
xuất thân hèn mọn, lại từng chống lại chúa công…
Quốc công sôi nổi:
-
Tề Hoàn công đáng mặt chân chúa, dám dùng kẻ thù làm tướng quốc. Khà…khà… Trọng
học ở đâu mà rành thi thư lễ nhạc, cai quản quốc gia giỏi đến thế? Việc binh
mưu lược như thần.
-
Này! Huynh có nhớ lần đầu lâm triều, thân làm tướng quốc mà Di Ngô cứ đứng sau
bọn ta lạy tạ chúa công làm đệ mát cả ruột.
Cuộc
rượu đầu năm rê ra mãi, hai dòng dõi danh gia quý tộc đất Tề ngẫm ngợi gì mà cứ
rung đùi ra chìu khoái trá . Bỗng Quốc công sôi nổi:
- Vừa
rồi Di Ngô có tặng đệ quyển Quản tử, câu chữ không chê vào đâu được.
Cao
công cao hứng:
-
Cho đệ thêm chung rượu, thú vị thật. Đệ cũng được Trọng tặng sách, đệ phải đọc
bài này của Quản để chúng ta cùng thưởng lãm:
Quốc hữu tứ duy
…
Hà vị tứ duy?
Nhất viết lễ, nhị viết nghĩa, tam
viết liêm, tứ viết sỉ
Lễ bất du tuyết
Nghĩa bất tự tiến
Liêm bất tế ác
Sỉ bất tòng uổng …(1)
Hai
vị ngẫm ngợi rồi cùng nâng ly lên ngang mày nhìn nhau gật gật đầu uống cạn
chung rượu quý. Quốc công trang trọng:
-
Thi thư; mỹ tửu; tri âm và trong một chiều xuân. Thật là diễm hạnh một đời. Đệ
rót chung này để ta uống mừng cho hai câu này trong Quản tử mà đệ quá đắc ý,
xin đọc huynh nghe:
… Nhứt thụ thập hoạch giả, mộc dã
Nhứt thụ bách hoạch giả, nhơn dã…
Hai
vị đại thần cạn ly tấm tắc:
-
Thiên tài! Đúng là thiên tài!
Trời tối dần, dinh cơ họ Quốc đèn lưu ly
huyền ảo như cảnh tiên, đẹp tuyệt trần, lung linh sắc màu. Ngoài đường bá tánh
đông vui rộn ràng đốt đuốc chơi xuân.
24/12/2011
----
(1)
Nước có bốn giềng mối
Thế nào là bốn giềng mối
Một là
lễ, hai là nghĩa, ba là liêm, bốn là sỉ
Lễ không vượt khuôn phép
Nghĩa không tự luồn lụy để tiến than
Liêm không che việc xấu
Sỉ không theo điều không ngay thẳng
----
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Quảng Nam ngày 14/05/2016
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét