HomeNét ung dung trong thơ Thái Quốc Mưu – Bài viết Lê Liên (Dalat)
Thứ Sáu, 3 tháng 7, 2015
Tôi đã trăn trở rất nhiều khi đọc bài thơ
này! Một bài thơ ngắn, giàu HÌNH TƯỢNG. Và tác
giả gắn cho mỗi hình ảnh sinh động này nhiều bản thể khác nhau. Mỗi bản thể đều cất dấu một nổi niềm riêng
của nó! Dần dần tôi khám phá ra sự kỳ ảo này trong những câu thơ tưởng chừng như
mộc mạc, nhưng lại là nổi niềm đau thương chất ngất trước vận mệnh đổi thay,
khiến đời người đảo điên.
Tác
giả Lê Liên
Địa
chỉ: 05 Pasteur, Phường 4. Thành Phố Dalat.
ĐT: 0903 98 5397
Email: tuongphuc4758@yahoo.com
_____
NÉT UNG DUNG TRONG
THƠ THÁI QUỐC MƯU
BIỂN,
SÓNG và TA
Tháng
năm biển vẫn mặn mòi
Ngàn
xưa con sóng nổi trôi phận mình
Chân
trời góc biển lênh đênh
Trắng
phau bọt nước bãi ghềnh nhấp nhô.
Thoát
qua! Bỗng vút xa bờ
Ngàn
thu dấu cát đợi chờ sóng xưa
Nỗi
buồn lên hạt nắng trưa
Nghe cô
quạnh, ngọn gió lùa bên tai.
Rong
rêu phủ kín tháng ngày
Thời
gian níu kéo hình hài rụng rơi
Xác
thân thân xác một đời
Ta con
sóng lượn dưới trời lao đao.
***
Tôi
đã trăn trở rất nhiều khi đọc bài thơ này!
Một
bài thơ ngắn, giàu HÌNH TƯỢNG. Và tác giả gắn cho mỗi hình ảnh sinh động này
nhiều bản thể khác nhau.
Mỗi
bản thể đều cất dấu một nổi niềm riêng của nó! Dần dần tôi khám phá ra sự kỳ ảo
này trong những câu thơ tưởng chừng như mộc mạc, nhưng lại là nổi niềm đau
thương chất ngất trước vận mệnh đổi thay, khiến đời người đảo điên.
Ngẫm
cho cùng thì ai ai cũng có liên quan ít nhiều đến Biển. Ở khía cạnh thể chất:
muối, và nguồn dinh dưỡng khác. Biển tiềm tàng bao vật thể bí ẩn, thu hút sự
khám phá của con người cả nghĩa đen lẩn nghĩa bong.
Ở
khía cạnh tinh thần, tình cảm… Biển ấp ủ bao nỗi niềm ưu tư của con người! Khi
nghĩ đến biển người ta thường liên tưởng đến hình ảnh tương phản: Gào thét
cuồng nộ, hay êm đềm mời gọi bao dung.
Trong
bài thơ nhỏ này, tác giả ví Biển như CUỘC ĐỜI.
Sóng
biển, bọt nước, cát biển, rong rêu là THÂN PHẬN CON NGƯỜI.
Tuy
nhiên trong khổ thơ đầu thì Biển cũng chính là bản thể của chính tác giả:
"Tháng năm biển vẫn mặn mòi
Ngàn xưa con sóng nổi trôi phận mình
Chân trời góc biển lênh đênh
Trắng phau bọt nước bãi ghềnh nhấp
nhô."
Tất
cả chúng ta không ai thoát khỏi sự chi phối của thời gian!
Nước
ẩn mình trong biển cả, Khi trời yên bể lặng thì nước lăn tăn hiền hòa. Khi gió
đi qua, tùy theo tốc độ mạnh hay yếu của gió mà sóng giao động lớn hay nhỏ, cao
hay thấp!
Sóng
là bước chuyển động lần lượt của nước từ khơi xa vào bờ
Sóng
ở đây là những giai đoạn cuộc đời mà ta trãi qua.
Với
khổ thơ này, ta tìm thấy TÂM NIỆM của một kiếp người, dù ở trong hoàn cảnh nào “Chân
trời góc biển lênh đênh”, dù có bị cuốn vào sự xoay vần của thế cuộc “Ngàn xưa
con sóng nổi trôi phận mình”. Hay trãi qua thăng trầm cuộc sống “Bãi ghềnh nhấp
nhô” thì phẩm chất vẫn được gìn giữ: “Trắng phau bọt nước ....”. Con người vẫn
TRUNG TÍN với chính mình “Tháng Năm Biển VẪN mặn mòi” đó cũng chính là ẤN CHỨNG
được KHẲNG ĐỊNH ngay từ đầu: KHÔNG TỪ BỎ CUỘC ĐỜI MÌNH
"Thoát qua! Bỗng vút xa bờ
Ngàn thu dấu cát đợi chờ sóng xưa
Nỗi buồn lên hạt nắng trưa
Nghe cô quạnh, ngọn gió lùa bên tai."
Và,
“Thoát qua! Bỗng vút xa bờ!”
Câu
thơ sao buồn quá! Khiến người ta hụt hẫng bởi một sự thay đổi lớn, bất ngờ ập
xuống, lấy đi bao ước vọng đời người.
Lúc
này, nếu ta chuyển mạch cảm xúc qua KHÍA CẠNH TÌNH YÊU ĐÔI LỨA thì:
“Ngàn Thu dấu cát đợi chờ sóng xưa”
Nghe
như lời tình tự tha thiết! Bởi “Sóng Xưa” ở đây là một khách thể. Là “Người
ấy”, Người Thân thiết. Còn "dấu cát" là chủ thể.
Cho
dù không chuẩn bị tâm lý đón nhận sự chia ly bất ngờ, quá phủ phàng, thì với
bản chất kiên trung, trước sau như một: “dấu cát” vẫn độ lượng, mong chờ tái
hợp cùng với “sóng xưa”.
Ai
cũng biết, do sự va đập liên hồi của sóng biển mà những tảng đá theo thời gian
dần dần vỡ vụn ra thành sỏi, cát. Cát kết dính với nhau bằng nước. Không có
sóng dội vào xóa đi những dấu lồi lõm, thì làm sao tạo nên những bờ cát phẳng?
Như
định mệnh đã an bài: Cát và Nước gắn liền với nhau rất tự nhiên
Thiếu
sóng biển rồi thì cát mất đi vẻ đẹp sống động vốn có của nó.
Nếu
như uyên ương gãy cánh thì nỗi buồn lan tỏa, sự cô độc xâm lấn, cảm giác nóng
buốt, hay giá lạnh trong tâm hồn, duy chỉ mình mới biết rõ nó hoành hành quanh
đời mình như thế nào mà thôi:
“Nỗi buồn lên hạt nắng trưa
Nghe cô quạnh, ngọn gió lùa bên tai”
Thật
vậy!
Bình
thường, nắng buổi trưa trực chiếu vào vạn vật ở nhiệt độ luôn cao nhất. Mà nỗi
buồn của tác giả phân nhỏ hay vụn vỡ li ti, choàng lên từng hạt nắng trưa nữa,
khiến người đọc cảm thấy nung đốt cả tâm cang.
Lại
còn "Gió lùa" khiến ta liên tưởng đến làn không khí mát, lạnh...
luồng lách rất nhanh qua khoảng trống nhỏ. Được ngầm hiểu như là những tác động
khách quan từ cuộc sống lên từng giai đoạn trong cuộc đời của tác giả.
Gió
Lùa chạm rất khẻ vào tai, đánh thức sự cô độc đang chìm sâu trong quạnh quẽ của
tâm hồn. Cảm giác trống vắng trỗi dậy, lan tỏa, khiến tâm hồn thêm xốn xang,
băng giá!
Đọc
hai câu thơ trên, cho ta nỗi chua xót đến cùng cực. Bởi trong một khoảnh khắc,
một bối cảnh nhưng tác giả đã nếm trãi sự giằng xéo mâu thuẩn của nội tâm và cả
thể chất (Nóng của Nắng; Lạnh của Gió!) trong trạng thái cam chịu.
"Rong rêu phủ kín tháng ngày
Thời gian níu kéo hình hài rụng rơi
Xác thân thân xác một đời
Ta con sóng lượn dưới trời lao
đao."
Năng
lượng mặt trời đóng vai trò quan trọng cho sự sống và quá trình sinh sôi, nẩy
nở của muôn loài! Thế nhưng Rêu lại là nhóm thực vật có thể phát triển ở hướng
không trực tiếp nhận ánh sáng và nhiệt năng của mặt trời! Rêu sinh sôi trong
môi trường ẩm thấp. Và tác giả ý thức thân phận mình:
"Rong rêu phủ kín tháng ngày
Thời gian níu kéo hình hài rụng rơi"
Khiến
ta nhận ra đời sống bế tắt, mờ mịt không có niềm hy vọng, mà quỹ thời gian của
thời trung niên hối hả qua đi, mầm sống mong manh thì cuộc đấu tranh sinh tồn
càng khắc nghiệt. Xác thân này không thể tách rời với cuộc đời đầy rủi ro, bất
trắc thì phải chấp nhận và, thích nghi. Thích nghi là một thách thức với vận
mệnh của mình.
Điêu
luyện trong Thi Pháp, bài thơ tuy ngắn, nhưng dung lượng vô cùng lớn! Ẩn chứa
bao điều cay đắng của cuộc bể dâu, nhưng những nỗi chua xót ấy không làm cho
tác giả bật lên lời cuồng nộ, nguyền rủa. Mà âm thầm chịu đựng với bản chất bao
dung có thủy có chung (Biển vẫn mặn mòi). Trân trọng nhân cách (bọt nước trắng
phau).
Tôi
bỗng thấm thía khi nhận ra rằng dù cho người ta có tước đoạt hết tất cả những
gì bạn có, nhưng người ta không thể tước đoạt được sự LỰA CHỌN của bạn trong
cuộc sống này!
Thật
vậy!
Trong
cuộc đời mỗi con Người đều có rất nhiều ngã rẽ quan trọng. Bài thơ BIỂN, SÓNG
và TA được ra đời trong khúc rẽ khốn khó, đầy thử thách. Tác giả đã trãi qua
nỗi cô đơn, hụt hẫng, không gì bấu víu nhưng vẫn giữ được ý chí mạnh mẽ, để
tiến lên.
"Xác
Thân, Thân xác" không phải là một biến thể, mà là sự hồi sinh sau mỗi lần
gục ngã, để uyển chuyển thích nghi với từng khúc rẽ cuộc đời: “Ta con Sóng lượn
dưới trời lao đao”
Một
bài thơ vọng khúc bi ca nhưng không làm cho ta bi lụy.
Tôi
nghĩ mình chưa khám phá được hết những uẩn khúc trong bài thơ này?! Nhưng tôi
học được cách chấp nhận để thích nghi với cuộc sống từ tác giả.
Đúng
vậy, khi tác giả ví mình "trắng phau bọt nước bãi ghềnh nhấp nhô" thì
lòng tôi chùng xuống, thương cảm cho thân phận mong manh, dễ vỡ, long đong chìm
sâu xuống tận cùng xã hội. Thế nhưng xuyên suốt bài thơ, mặc nhiên không có lời
than vãn, mà chỉ có lời tự tình chân phương. Và câu kết của bài thơ như một dấu
hóa (#) cho ta nhận ra thần thái ung dung, tự tại được sáng lên từ tâm hồn
thanh cao.
"Ta
con sóng lượn dưới trời lao đao!". Tôi yêu động từ LƯỢN trong bài thơ này
biết bao! Với tôi, nó chính là "Từ Khóa" làm cho bài thơ đạt tới đỉnh
cao của nghệ thuật sống! Sống với tâm thái Ung Dung, Tự Tại.
Cảm
ơn nhà thơ Thái Quốc Mưu đã cho chúng ta chiêm nghiệm được Khát Vọng Sống,
trong đời sống vốn dĩ vô thường này.
Đalạt, Tháng 6/2014
Gửi từ
©
Tác giả giữ bản quyền.
.
Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ USA ngày 03.7.2015
Xin
Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi
Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét