HomeNguyễn Đức Hậu bình bài thơ “Nhà không có bố” của Nguyễn Thị Mai
Thứ Bảy, 14 tháng 2, 2015
Là phụ nữ, trái tim nhà thơ luôn rung động, cảm thông trước những số phận không may mắn của phái yếu và những đứa trẻ mà họ sinh ra bằng khát vọng thiên chức cháy bỏng. Thực tế, không riêng gì các nữ công nhân ở nông trường Sông Bôi tỉnh Hoà Bình, nơi nhà thơ Nguyễn Thị Mai có dịp tiếp xúc để viết bài thơ này, mà trên đất nước ta, trong công cuộc chiến đấu, bảo vệ và xây dựng tổ quốc, có không ít “làng không chồng” mọc lên với những đứa trẻ không có bố. Đó là một thực trạng đau lòng! Và Nguyễn Thị Mai đã hướng ngòi bút của mình vào thực trạng đó với tấm lòng sẻ chia chân thành sâu sắc.
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả Nguyễn Đức Hậu
Họ tên thật Nguyễn Đức Hậu
Sinh ngày 21-3-1952
Hội viên hội Nhà Văn TP HỒ Chí Minh
Địa chỉ: TP Hồ Chí Minh
ĐT: 090 4462958
Email: nguyenduchau406@gmail.com
Địa chỉ: TP Hồ Chí Minh
ĐT: 090 4462958
Email: nguyenduchau406@gmail.com
____
NGUYỄN ĐỨC HẬU BÌNH BÀI THƠ “NHÀ KHÔNG CÓ BỐ”
NHÀ KHÔNG CÓ BỐ*
Nhà không có bố buồn
sao
Cái đinh cũng thiếu,
con dao thì cùn
Bơm xe chẳng hiểu cái
giun
Rát tay bật lửa, đá
mòn, xăng khô
Không có bố, không
thì giờ
Bữa ăn sớm muộn,
chẳng chờ, chẳng mâm
Ngày đông gió bấc mưa
dầm
Dậy che mái dột, âm
thầm mẹ con …
Chẳng vui tiếng điếu
rít giòn
Bia không mua uống,
em còn bán chai
Nước đun sôi để nguội
hoài
Nhà không có bố, biết
ai pha trà
Cho dù bãi mật, phù
sa
Mà không bên lở,
chẳng là dòng sông.
----
(*)
Viết cho các em ở nông trường Sông Bôi
----
LỜI BÌNH
Là
phụ nữ, trái tim nhà thơ luôn rung động, cảm thông trước những số phận không
may mắn của phái yếu và những đứa trẻ mà họ sinh ra bằng khát vọng thiên chức
cháy bỏng. Thực tế, không riêng gì các nữ công nhân ở nông trường Sông Bôi tỉnh
Hoà Bình, nơi nhà thơ Nguyễn Thị Mai có dịp tiếp xúc để viết bài thơ này, mà
trên đất nước ta, trong công cuộc chiến đấu, bảo vệ và xây dựng tổ quốc, có
không ít “làng không chồng” mọc lên với những đứa trẻ không có bố. Đó là một
thực trạng đau lòng! Và Nguyễn Thị Mai đã hướng ngòi bút của mình vào thực
trạng đó với tấm lòng sẻ chia chân thành sâu sắc. Chị nhắc đến những vật dụng
bình thường, nhỏ bé nhất mà vẫn khó sử dụng vì thiếu bàn tay người đàn ông
trong nhà, khiến đứa trẻ cảm thấy mình được chia sẻ:
“Nhà không có bố buồn sao
Cái đinh cũng thiếu, con dao thì cùn
Bơm xe chẳng hiểu cái giun
Rát tay bật lửa, đá mòn, xăng khô”
Gia
đình là mối quan hệ cộng sinh. Thiếu đi bất kỳ thành viên nào cũng đều thấy hụt
hẫng đau khổ cho cả ba đối tượng liên kết: cha, mẹ và con. Đối tượng chính để
nhà thơ chia sẻ là đứa trẻ. Nhưng nỗi đau thiếu bố của đứa trẻ một thì người
phụ nữ sinh ra nó đau mười. Tương quan cộng sinh ở đây được tác giả khai thác
triệt để. Bởi người mẹ có bù chi bù chít đến thế nào đi nữa cho con mình, cũng
không thể mang lại cho nó những cảm giác hạnh phúc của đứa trẻ có bố. Có bố,
bữa ăn đúng giờ hơn, ngon hơn hay đơn giản chỉ là chu đáo hơn và cuộc sống gia
đình nền nếp hơn. Có bố, đứa trẻ không phải tủi hổ với bạn bè cùng trang lứa.
“Trẻ cậy cha, già cậy con”, câu tục ngữ Việt cho thấy người cha là chỗ dựa vững
chắc của đứa trẻ, là trụ cột của gia đình. Tuy nhiên không phải ông bố nào cũng
mang lại niềm tự hào và hạnh phúc cho con mình. Nhưng ở đây ta không bàn đến
khía cạnh này. Hạnh phúc không riêng người bố tạo dựng, mà phần lớn có sự khéo
léo vun đắp của người mẹ. “Phúc đức tại mẫu“ nên không khí đầm ấm dưới mái nhà
là nhờ người mẹ nhân hậu, chỉn chu mà có được. Bởi người phụ nữ với đức tính
khiêm nhường, chu đáo, họ luôn lo lắng, chăm sóc gia đình để làm vừa lòng người
đàn ông mình yêu. Nên có người đàn ông ở nhà, người vợ bao giờ cũng tươm tất
hơn trong sinh hoạt ăn uống, nhằm tạo không khí ấm cúng, hạnh phúc cho gia
đình. Ngược lại, vắng chồng, bữa ăn với họ trở nên đơn giản, quấy quá cho xong
.Ăn lúc nào thì ăn .Mâm bát làm gì cho lỉnh kỉnh … Là phụ nữ, tác giả diễn đạt
điều này thật chuẩn xác:
“Không có bố, không thì giờ
Bữa ăn sớm muộn, chẳng chờ, chẳng mâm”
Vì
vậy, cảm giác trống vắng cứ đầy lên trong lòng đứa trẻ. Nhất là khi mưa bão,
rét mướt, căn nhà thiếu đàn ông trở nên dột nát, trống trải. Mẹ con phải tự che
chắn, lúi húi lần sờ trong đêm vắng mới thấy hết nỗi côi cút hoang lạnh đến tủi
hờn. Đứa con bỗng thấy trào dâng niềm sót thương vô hạn cho mẹ và phận mình.
“Ngày đông gió bấc mưa dầm
Dậy che mái dột, âm thầm mẹ con …”
Chữ
“âm thầm” ở đây thật đắt. Nó gợi nỗi thương cảm đến xa xót và sự đồng cảm sâu
sắc tới những đứa trẻ bất hạnh, những số phận hẩm hiu trong cuộc đời. Và ba
chấm cuối câu như kéo dài mãi nỗi đơn côi của hai mẹ con nhân vật.
Sang
khổ thơ thứ ba, nhà thơ dường như hối tiếc trong lòng vì chị đã chạm đến nỗi
đau của người khác, đã khơi dậy mạch nguồn hờn tủi của đứa trẻ, nên chị vội kéo
nó về với những niềm vui bằng lời lẽ hóm hỉnh:
“Chẳng vui tiếng điếu rít giòn
Bia không mua uống, em còn bán chai”
Thế
đấy, trẻ con vốn hồn nhiên lắm. Những ước mong thật đơn giản, vô tư. Giá có bố
mua bia uống để mình được bán vỏ lon vỏ chai. Câu thơ thật giản dị mà vẫn nêu
bật được tính cách trẻ con. Nhưng sự ngây thơ ấy chỉ có ở những đứa trẻ được
bảo bọc bởi tình cảm của cả cha lẫn mẹ. Tưởng là nói vui cho đứa trẻ mỉm cười.
Nhưng đằng sau nụ cười ấy, nó chợt nhận ra rằng: Ngay cả những niềm vui nhỏ bé
nhất trong cuộc sống nó cũng không thể có được, vì nó không có bố. Điều đó nói
lên cách dùng từ khéo léo của nhà thơ. Bằng phương pháp “đòn bẩy”, chỉ một câu
thơ mộc mạc, tác giả đã lột trần cái nỗi đau không bố của đứa trẻ ra và đẩy tới
đỉnh điểm mà không thấy bi lụy, lại mang tính khái quát: (Không có bố, đứa trẻ
thường bị mất đi tính hồn nhiên vốn có của nó). Đây là cái tứ của bài thơ.
Không có bố, nghĩa là thiếu đi một “đối tác“ quan trọng trong liên kết gia đình
– liên kết cộng sinh, thì gia đình ấy trở nên “lệch tâm”:
“Cho dù bãi mật, phù sa
Mà không bên lở, chẳng là dòng song”.
Vì
vậy, “Nhà không có bố” là bài thơ hay, giàu chất nhân sinh.
Nguyễn Đức Hậu © Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi từ TP Phan Thiết ngày 14.02.2015
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét