HomeCảm nhận về một bài thơ lạ: “Noel không có Chúa” – Bài viết La Thuỵ
Thứ Sáu, 5 tháng 12, 2014
Có lẽ Xuân Ly Băng là nhà thơ công giáo được người yêu thơ
biết đến nhiều nhất, sau Hàn Mặc Tử. Mùa Giáng sinh,
mời đọc bài thơ "NOEL KHÔNG CÓ CHÚA" của nhà thơ XUÂN LY BĂNG (tức Đức
Ông Linh Mục J.B. Lê Xuân Hoa) qua cảm nhận của La Thuỵ
Địa chỉ: 79 -1/8 Hoàng Hoa Thám Thị xã La Gi, Bình Thuận.
Mobile: 0937142001
Email: phudoan56@gmail.com
_____
Theo hơi gió bấc gờn gợn
thổi, vạn vật đều co ro run rẩy trong cơn giá buốt mùa đông. Nhưng lạ thay, hồn
người không rét cóng theo thời tiết, trái lại như rộn ràng bừng ấm hẳn lên:
Noel lại về! Khắp nơi, các xứ đạo hân hoan tưng bừng chuẩn bị đón mừng ngày
Chúa giáng thế: Thánh đường được trang hoàng lộng lẫy, những máng cỏ hang lừa được
dựng lên khắp mọi phố, nhạc giáng sinh thánh thót vang vang, nhà nhà giăng đèn
kết hoa, người người mừng vui rạng rỡ. Trong bầu không khí tưng bừng rộn rã ấy,
tôi cũng đón Noel qua những trang văn, qua từng lời thơ, ý nhạc viết về Chúa
Hài Đồng.
Trong khi đang bâng khuâng thả hồn theo từng
bài thơ trong cuốn “Quê hương và tình đạo” của nhà thơ Xuân Ly Băng, tôi chợt
sửng sốt với một bài thơ lạ. Vâng! Rất lạ… “Noel không có Chúa”. Ồ, Chúa đang hiện diện khắp nơi kia mà: Chúa
cao sang trong thánh đường, Chúa rạng ngời trong các máng cỏ, Chúa long lanh
trong đôi mắt em thơ, Chúa nhân từ trên gương mặt hiền hòa phúc hậu của ông già
bà lão, Chúa đang nở hoa trong lòng người rộn rã…
Thế thì, “Noel không có Chúa” phải
chăng là lời than của kẻ sầu đau tuyệt vọng đang ảo nảo cất lên, hay là lời
khinh bạc, chối bỏ Chúa của kẻ vong mạng kiêu hãnh nào đó. “Không! Hãy bình
tâm lại, rồi từ tốn đọc và suy ngẫm, ắt hẳn thi nhân đang khắc khoải ký gửi nỗi
niềm, đang trăn trở theo từng câu chữ đây, bài thơ trên được viết ra với ẩn ý
sâu xa gì chăng? ” Tôi tự nhủ
thầm, rồi cố dẹp nỗi sững sờ, cố dằn sự xao xuyến xuống, và ý thơ mênh mang dần
dần thâm nhập và thắp sáng tâm trí tôi, xua tan sự hồ đồ nông nổi của cảm nhận
ban đầu.
“Noel không có Chúa” là bài thơ
dài, viết theo thể tự do, bằng ngôn ngữ thơ lạ. Bài thơ lại mở đầu bằng những
câu thơ thật đột ngột, thật nghịch lý, thật chói tai, dễ gây ấn tượng choáng
váng sửng sốt cho người đọc, như người đi đêm gặp phải luồng sáng chói lòa
chiếu thẳng vào mắt, nhưng khi đã bình tâm đọc và suy gẫm chín chắn thì những
câu thơ tưởng như là nghịch lý ấy lại khắc họa một suy tư sâu sắc.
Noel:
Chúa
đâu ở trong đền thờ
Ngài
nằm nơi cổng đền thánh
Cao
quá đối với Ngài
Vì
Ngài không bằng viên đá thấp nhất
Sang
quá đối với Ngài
Vì
tất cả Ngài
Giá
không bằng vòng xích sắt
Đẹp
quá đối với Ngài
Vì
da dẻ Ngài nhăn nheo
Không
được mịn màng như màu sơn bạch tuyết
Theo kinh thánh Thiên chúa giáo,
từ trời cao Chúa xuống thế làm người. Ngài không chọn chốn cung vàng điện ngọc
lộng lẫy mà chọn máng cỏ hang lừa tồi tàn làm nơi mở mắt chào đời. Ngài không
chọn mùa xuân ấm áp, mùa thu mát mẻ mà chọn mùa đông buốt giá để ngay buổi sơ
sinh phải chịu trần thân rét cóng. Ngài đến trần gian không chỉ để được ngự
trên đền đài sang trọng, nhận lấy sự phủ phục tung hô mà còn đến để hạ mình cam
chịu làm kẻ bé mọn nhất trong tất cả những kẻ bé mọn, cho bao kẻ thấp hèn được
an ủi, cho nỗi đau nhân thế được xoa dịu. “Và kìa, có những kẻ đứng
chót sẽ lên hàng đầu và có những kẻ đứng đầu sẽ xuống hàng chót”. (LC 13, 30).
Ngài chấp nhận vòng xích sắt, đinh câu rút và cây thập giá khổ hình như một kẻ
tội đồ, rồi phải đổ máu ra, để loài người - những kẻ tội đồ, được cứu chuộc ra
khỏi chốn khách đày. “Vì Con Người đến để cứu cái gì đã hư mất”. (Mt
18,II).
Chào đón Đấng cứu thế giáng sinh,
khắp nơi tưng bừng rộn rã. Đêm Noel tưng bừng hoan lạc, tiệc réveillon cuồng
nhiệt mê say, tiếng ly cốc chạm nhau hể hả, tiếng nhạc vang lừng, rượu bia tuôn
chảy. Trong khi đó, Chúa đang hiện hữu trong thân phận kẻ lưu lạc không nhà, tứ
cố vô thân, đang bơ vơ thất thểu lê gót trên hè phố, trong mưa phùn gió bấc căm
căm, sau khi bị đánh đập vì bới tìm mẫu xương thừa nơi đống rác nhầy nhụa để có
chút gì dằn bụng qua cơn đói khát cồn cào. Thật trớ trêu thay, chúng ta đang
chào đón Chúa, nhưng Chúa đang đói cơm rách áo, đang cô đơn lang thang cơ nhỡ
trong đêm đông mờ mịt, vẫn không được ai đoái hoài thương tưởng.
Noel:
Chúa
đâu ở đền thờ
Ngài
đang nằm trên hè phố
Mưa
gió bơ vơ
Nghe
nhạc rượu say sưa
Và
tiếng ly chén loảng xoảng
Ở
một tầng lầu cao trên đầu Ngài
Làm
Ngài tưởng nhớ
Hình ảnh một đống rác nham nhở
Ở
ngoại ô
Và
Ngài bị đánh
Vì
một mẫu xương khô
Trong bài thơ “Noel không có
Chúa”, Chúa không chỉ hiện thân qua hình ảnh người cô lữ đói rách đêm đông,
Chúa còn hiện hữu khắp nơi qua hình ảnh người cùng khổ, qua những mảnh đời đau
thương: Đứa trẻ sơ sinh bị người mẹ khốn khổ vất bỏ trên cống rãnh tanh hôi -
Bầy trẻ mồ côi đã bị mất cha lại phải não nùng khóc tang mẹ trong nghĩa trang
chiều ảm đạm - Người thương binh bị vợ ruồng bỏ, chống nạng lê la hè phố, cùng
đứa con côi hát dạo, ngửa tay nhận bố thí của khách qua đường - Những kiếp
người lầm than chui rúc dưới gầm cầu, chen chúc trong khu nhà ổ chuột, đội nón
mê lặn lội dưới bùn sâu… Chúa còn hiện thân qua hình ảnh cụ già đang quỳ dưới
đáy đền thờ, Ngài đang rét run cầm cập trong manh áo đơn rách nát, trong khi
dòng người dự thánh lễ đang ấm áp với những bộ quần áo rực rỡ thời trang trăm
hồng nghìn tía. Cụ già đáng thương lại phải lập cập tránh lối cho khỏi bị tuôn
ngã, khi dòng người xô đẩy lúc tan lễ về ; cụ còn tủi thân lo buồn khi cháu bé
thơ ngây thức dậy khóc đòi quà Noel mà cụ thì tay trắng vẫn hoàn trắng tay.
Noel:
Chúa
đâu ở trong hang đá
Ngài
đang quỳ đó
Ở
dưới đáy đền thờ
Bên anh và bên tôi
Ngài
đã già cả
Rét
run quần áo tơi tả
Ngài
đang lo chốc nữa lễ hết rồi
Chống
gậy lối nào cho xe người ta đừng tuôn ngã
Và
đứa cháu thức dậy đòi quà
Biết
lấy gì cho nó
Bài thơ “Noel không có Chúa” có
giọng thơ đượm buồn, một nỗi buồn khắc khoải suy tư, một nỗi buồn thấm đẫm rồi
nhỏ giọt theo từng khổ thơ, giọng thơ tuy buồn nhưng không quá bi lụy não nùng
đến bế tắc vô vọng. Trái lại, nỗi khắc khoải, niềm suy tư dằn vặt ấy lại có tác
dụng tích cực như một hồi chuông gióng giả làm thức tỉnh cơn mê muội của tín
hữu Thiên chúa giáo và độc giả thiện tâm.
Rồi đây, liệu có ai giật mình
chăng, khi nhớ đến lời Chúa : “Vì xưa ta đói, các ngươi không cho ăn.
Ta khát, các ngươi không cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã không tiếp
rước; Ta trần truồng các ngươi không cho mặc; Ta đau yếu và ngồi tù, các ngươi
đã chẳng thăm nom”. (Mt. 25, 42-43). Có lẽ, do vô tâm, do thờ ơ lạnh lùng,
do chai sạn cõi lòng nên con người phàm tục mờ mắt không phát hiện ra Chúa nơi
người anh em khốn khổ; nên e rằng, rồi
cũng có lúc ấp úng thốt lên: “Lạy Chúa, có bao giờ con đã thấy Chúa
đói, khát hoặc là khách lạ hoặc trần truồng, đau yếu hay ngồi tù mà không phục
vụ Chúa đâu”. (Mt. 25, 46). Vâng, Chúa đâu ở trong đền thờ, Ngài cũng không
ở trong hang đá, vì chính Ngài đã thốt lên: “Ta chỉ muốn lòng nhân chứ
đâu cần lễ tế”. (Mc. 9, 13). Mỗi
tín đồ Thiên chúa giáo đều khát khao mơ ước được hội ngộ với Chúa để sung sướng
được nhận lãnh ân phúc từ tay Ngài ban cho, nhưng để gặp Chúa, sao chỉ cứ dõi
mắt mê mải kiếm tìm Ngài trong hào nhoáng phù vân, trong phồn hoa tạm bợ. Để
gặp Chúa, sao cứ đi hoài trên con đường rộng thênh thang, thẳng tắp, bằng
phẳng, trong khi Chúa chỉ có mặt trên con đường hẹp chênh vênh gập ghềnh mà
thôi; sao không trải lòng ra mà thương xót, vỗ về, đùm bọc người anh em khốn
khổ đang quằn quại đau đớn kia? Sao không rộng mở lòng để sống chan hòa với
nhau…
Nếu
không gặp Ngài trong tối tăm
Chẳng
bao giờ thấy Ngài trong ánh sáng
Nếu
không gặp Ngài trong nghèo khổ
Chẳng
bao giờ thấy Ngài trong cao sang
Nếu
không gặp Ngài ở dưới đất
Chẳng
bao giờ thấy Ngài cõi thiên đường
Bài
thơ “Noel không có Chúa” chính lại là lời phản biện rất hùng hồn:
Không!
Noel luôn có Chúa. Chúa hiện hữu đời đời, Chúa hiện hữu muôn nơi. Ngài không
chỉ hiển hiện trong đền thờ, trong hang đá mà Ngài còn ẩn thân nơi bùn lầy nước
đọng. Ngài náu mình trong dòng đời lầm than cơ cực. Ngài biến hình trong lốt kẻ
bị đọa đày khổ ải. Và, những ai kiếm tìm Chúa, nhưng suốt đời mãi mãi sẽ không
gặp Ngài. Nếu họ vẫn cứng lòng chai mặt không đoái hoài thương xót, cưu mang
những người anh em khốn khổ đang quằn quại rên xiết chung quanh, hoặc cứ một
mực rẻ coi khinh, bởi: “Anh em hãy coi chừng, chớ khinh một ai trong
những kẻ bé mọn này, quả thật, thầy nói cho anh em biết : Các thiên thần của họ
trên trời không ngừng chiêm ngưỡng nhan cha thầy, Đấng ngự trên trời”. (Mt. 18,
10).
“Noel:
Chúa
đâu ở trong đền thờ
Ngài
cũng không ở trong hang đá
Ta
tìm Ngài và muôn năm không gặp Ngài
Nếu
lòng ta không mở
Cho
những ai thiếu ánh sáng mặt trời
Lây
lất trong những mảng đời u thảm
Của
một xã hội thừa súng đạn thiếu bánh cơm”
La Gi, Bình Thuận 2014
©
Tác giả giữ bản quyền.. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi từ Bình Thuận ngày 05.12.2014
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
________________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét