HomeHịch tướng sĩ – Bản dịch thơ của Lam Hồng qua H/Tuyển thơ thivien.net
Thứ Bảy, 1 tháng 11, 2014
Hịch tướng sĩ lời truyền thống thiết
“Kỷ Tín xưa liều chết thay vua
Hoàng bào Hán đế xông pha
Chết thay Cao tổ sơn hà lưu danh
Tác giả Lam Hồng
Tên thật là Phạm Viết Kha
Sinh năm 1958
Hiện đang là giảng viên trường
Đại học Công nghiệp TP. HCM
Email: kha.iuh.it@gmail.com
_____
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Nguyên
tác: Hưng Đạo
Vương - Trần Quốc
Tuấn)
Hịch tướng sĩ lời truyền thống thiết
“Kỷ Tín xưa liều chết thay vua
Hoàng bào Hán đế xông pha
Chết thay Cao tổ sơn hà lưu danh
Do Vu lấy thân mình đỡ giáo
Tránh Chiêu Vương một thuở bạo binh
Nuốt than Dự Nhượng đổi hình
Trả thù quốc chủ thân mình sá chi
Thân Khoái chặt tay đi nào sá
Theo Tề Vương một dạ trung thành
Uất Trì Cung chữ không rành
Trung quân ái quốc lưu danh muôn đời
Theo Thế Dân tạo thời lập nghiệp
Trong nguy nan liều chết hộ quân
Thế Sung vây bắt bao lần
Cứu quân bảo quốc ngàn năm mãi còn
Nhan Cảo Khanh tận cùng biên viễn
Mắng Lộc Sơn lưu tiếng muôn đời
Thà rằng đầu đứt lìa đời
Không theo nghịch tặc một loài quân gian
Sử lưu dấu trăm ngàn lương đống
Lòng trung thành còn lộng sử xanh
Xưa nay hào kiệt hùng anh
Phò vua dựng nước rành rành tiếng thơm
Thói nhút nhát trẻ con phụ nữ
Thì tàn đời chết rũ xó nhà
Lấy đâu tiết tháo vinh hoa
Công danh lưu dấu để cho muôn đời
Dẫn tích xưa các ngươi chiến tướng
Chuyện xa xôi biết lượng đúng sai
Người xưa ai biết ai hay
Mơ hồ chữ nghĩa ai rày làm tin
Ta dẫn chuyện Tống Nguyên Mông Thát
Chuyện mới đây sử sách rành rành
Các ngươi thấu lý đạt tình
Cạn lời thấu nhẽ biết mình biết ta
Thành Điếu Ngư bôn ba trăm vạn
Vương Công Kiên quyết chận Nguyên Mông
Nguyễn văn Lập tướng hộ công
Đồng lòng giữ nước nản lòng quân Nguyên
Dân đất Tống bình yên một thuở
Lòng quyết tâm danh sử còn ghi
Ngột Lương là tướng lãnh gì
Xông pha lam chướng quyết ghi công đầu
Xích Tu Tư tướng theo phò trợ
Nửa tuần trăng rạng rỡ hùng binh
Tướng Nguyên để tiếng lưu danh rạng ngời
Ta, các người sinh thời khốn khó
Nước rối ren ai nỡ ai đành
Sứ Nguyên ngang ngược bạo hành
Làm nhục cha chú triều đình mãi sao
Thân chó dê nói điều quốc sỉ
Phận cáo chồn miệng lưỡi ngông nghênh
Mượn Hốt tất Liệt ép trên
Lấy Vân Nam
Của đất nước mồ hôi khốn khó
Đút bao nhiêu cho thỏa túi tham
Ngọc luạ vàng bạc trăm ngàn
Của kho trống hoác lòng gian chưa đầy
Đem thịt tươi dâng ngay hổ đói
Đem bạc vàng dâng loại cuồng tham
Là thân tự diệt lấy thân
Nạn tai khốn khó muôn phần biết sao
Giận quân giặc nỗi đau cắt ruột
Ngày quên ăn nhói buốt căm hờn
Đêm nằm đập gối thét luôn
Nước mắt gận buốt chảy tuôn đầm đìa
Trái tim thể ai chia ai cắt
Nung căm hờn uống mật nhai gan
Quyết diệt lũ giặc tham tàn
Lột da xẻ thịt trăm lần chưa nguôi
Vào trong lửa tàn đời cũng quyết
Ngàn đao thương sống chết cũng đành
Hờn căm nung nấu hờn căm
Chí trai da ngựa bọc thân sá gì
Cùng với ta nghĩ suy đại sự
Chung một lòng gìn giữ quốc gia
Đói lòng cơm xẻ chia ra
Lạnh lùng áo xống với ta cũng bằng
Quan chức nhỏ ta thăng ta cấp
Bổng lộc sơ ta lập ta thêm
Đường thủy ta cấp chiến thuyền
Đường bộ ta cấp ngựa quen đường dài
Cuộc sống chết gian nguy chung gánh
Lúc thảnh thơi ấm lạnh chung cùng
Công Kiên đãi tướng ai hơn
Ngột Lương xử sự vẫn còn thua xa
Nhục mất nước lòng ta không thể
Phận các ngươi yên thế được ư
Chúa nhục quốc hận chi thù
Quốc sĩ khắc cốt thiên thu hận lòng
Hầu tướng giặc lòng mong rửa hận
Nhạc thái thường nổi giận căm gan
Sá gì sứ nguỵ quân gian
Bức đòi o ép giận tràn cành hông
Nước nguy kịch vui trong gà chọi
Thú bạc bài biết lối nào ra
Ruộng vườn chăm chú an nhà
Vợ con ôm ấp can qua ai tường
Mong tích lũy gian thương lạm phú
Giương cung tên săn thú làm vui
Quân binh luyện tập quên rồi
Rượu ngon gái đẹp say lời cầm ca
Giặc Mông Thát can qua dấy động
Cựa gà nòi đâm chúng được chăng
Mưu gian bài bạc có ngăn
Ruộng vườn cướp đoạt xác thân lưu đày
Vợ hầu đẹp về tay quân giặc
Ruộng vườn nhiều mất tất về tay
Vàng mua đầu giặc dám ai
Giặc tràn thân liệt nạn tai gông cùm
Chó săn khoẻ hỏi mong diệt giặc
Rượu ngon say Mông Thát có mê
Hát hay giặc có trốn về
Hay thân bại tướng búa đe xích xiềng
Nỗi đau đáu không riêng ta lụy
Thái ấp ta tiêu hủy mất rồi
Bổng lộc quan tước các người
Giặc sang cướp đoạt tiêu đời còn đâu
Thân quyến ta mang sầu khốc lụy
Vợ con ngươi cũng hủy diệt theo
Tông miếu ta bị lao đao
Cửa nhà ngươi cũng xạc xào khác chi
Vua bị bắt nước thì không chủ
Ô nhục này hỏi thử ai cam
Danh ta thân liệt ngàn năm
Các ngươi bại tướng cam đành được sao
Không lo lắng nỗi đau trước mắt
Giặc tràn vào nắm chắc bại vong
Cuộc vui đừng có mà mong
Rành rành trước mắt phải trông phải lường
Nay ta bảo tai ương nên nhớ
Lửa cháy rơm phải sợ phải lo
Canh nóng chớ húp ngay cho
Biết thời biết thế so đo cho tường
Quân sĩ rèn thao trường huấn luyện
Sức Bàng Mông trận chiến tham gia
Cung tên Hậu Nghệ vượt qua
Bêu đầu Tất Liệt lột da thỏa lòng
Vân Nam
Diệt quân Nguyên tan tác trốn về
Nước non trọn một lời thề
Đuổi sạch bóng giặc làng quê an lành
Giặc Nguyên sạch mộng thành tráng chí
Thái ấp ta được giữ lâu bền
Bổng lộc ngươi hưởng theo quyền
Gia quyến ta được bình yên một đời
Thân thuộc ngươi một thời rạng rỡ
Tiên nhân ta yên ở thái thường
Tổ tông ngươi cũng miếu đường
Quanh năm nghi ngút khói hương khác gì
Ta giữ được quân uy đại chí
Mộng hùng anh ngươi phỉ tấc lòng
Ngàn năm sứ khắc ghi công
Dẹp xong Mông Thát còn mong hơn gì
Viết binh pháp nghĩ suy tường tận
Chắc lọc từ chiến trận khắp nơi
Điều hay tinh túy các đời
“Binh thư yếu lược” các ngươi phải tường
Phải chăm chú chuyên thường luyện tập
Mọi việc binh nhất nhất tinh tường
Làm người trọn đạo quân vương
Nghịch bằng kháng lệnh đối phương cừu thù
Vì Nguyên-Trần đối đầu sống chết
Phận tôi con phải biết an nguy
Diệt thù không tận nghĩ suy
Không rèn quân kỷ lấy gi chống Nguyên
Có khác nào quay thuyền theo giặc
Đem tay không diệt Thát được chăng
Nước non bị họa xâm lăng
Trung quân ái quốc cầm bằng như không
Lời hịch viết trong lòng ghi nhớ
Cho các ngươi hãy rõ hết lòng
Việc làm lời nói song song
Diệt quân Mông Thát non sông thái bình”
© Tác giả giữ bản
quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Vĩnh Long ngày 01.11.2014
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Vĩnh Long ngày 01.11.2014
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Mời tham khảo thêm:
DỤ CHƯ TỲ TƯỚNG HỊCH
VĂN
(Bản phiên âm của Ngô Tất Tố)
諭
諸 裨
將 檄
文
Dụ chư tỳ tướng hịch văn
Kính Đức nhất tiểu sinh
dã, thân dực Thái Tông nhi đắc miễn Thế Sung chi vi;
杲 卿 一 遠 臣 也 口 罵 禄 山 而 不 從 逆 賊 之 計
杲 卿 一 遠 臣 也 口 罵 禄 山 而 不 從 逆 賊 之 計
Cảo Khanh nhất viễn
thần dã, khẩu mạ Lộc Sơn nhi bất tòng nghịch tặc chi kế.
自 古 忠 臣 義 士 以 身 死 國 何 代 無 之
自 古 忠 臣 義 士 以 身 死 國 何 代 無 之
Thác Hốt Tất
Liệt chi lệnh nhi sách ngọc bạch, dĩ sự vô dĩ chi tru cầu;
假 雲 南 王 之 號 而 揫 金 銀 以 竭 有 限 之 傥 庫
假 雲 南 王 之 號 而 揫 金 銀 以 竭 有 限 之 傥 庫
Giả Vân Nam
Vương chi hiệu nhi khu kim ngân, dĩ kiệt hữu hạn chi thảng hố.
譬 猶 以 肉 投 餒 虎 寧 能 免 遺 後 患 也 哉
譬 猶 以 肉 投 餒 虎 寧 能 免 遺 後 患 也 哉
Thường dĩ vị năng thực nhục
tẩm bì, nhứ can ẩm huyết vi hận dã.
雖
雖
Nhi nhữ đẳng chi phụ mẫu
phần mộ, diệc vi tha nhân chi sở phát quật;
不 唯 余 之 今 生 受 辱 雖 百 世 之 下 臭 名 難 洗 惡 謚 長 存
不 唯 余 之 今 生 受 辱 雖 百 世 之 下 臭 名 難 洗 惡 謚 長 存
Bất duy dư chi kim sinh thụ
nhục, tuy bách thế chi hạ, xú danh nan tẩy, ác thụy trường tồn,
而 汝 等 之 家 清 亦 不 免 名 為 敗 將 矣
而 汝 等 之 家 清 亦 不 免 名 為 敗 將 矣
Huấn luyện sĩ tốt; Tập nhĩ
cung thỉ.
使
使
Hoặc năng chuyên tập thị
thư, thụ dư giáo hối, thị túc thế chi thần chủ dã;
或 暴 棄 是 書 違 余 教 誨 是 夙 世 之 仇 讎 也
或 暴 棄 是 書 違 余 教 誨 是 夙 世 之 仇 讎 也
Nhữ đẳng ký điềm nhiên, bất
dĩ tuyết sỉ vi niệm, bất dĩ trừ hung vi tâm,
而 又 不 教 士 卒 是 倒 戈 迎 降 空 拳 受 敵
而 又 不 教 士 卒 是 倒 戈 迎 降 空 拳 受 敵
Sử bình lỗ chi hậu, vạn
thế di tu,
上 有 何 面 目 立 於 天 地 覆 載 之 間 耶
Thượng hữu hà diện mục lập ư thiên địa phú tái chi gian da?
上 有 何 面 目 立 於 天 地 覆 載 之 間 耶
Thượng hữu hà diện mục lập ư thiên địa phú tái chi gian da?
Cố dục nhữ đẳng minh tri dư
tâm, Nhân bút dĩ hịch vân.
------------------
Bản dịch văn xuôi của H/Tuyển
thơ văn thivien.net
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Người dịch: Hợp
tuyển thơ văn Việt Nam thế kỉ X - thế kỉ XVII)
Ta thường nghe: Kỷ Tín đem mình chết thay,
cứu thoát cho Cao Đế; Do Vu chìa lưng chịu giáo che chở cho Chiêu Vương; Dự
Nhượng nuốt than để báo thù cho chủ; Thân Khoái chặt tay cứu nạn cho nước; Kính
Đức, một chàng tuổi trẻ, thân phò Thái Tông thoát khỏi vòng vây Thế Sung; Cảo
Khanh, một bây tôi xa, miệng mắng Lộc Sơn, không theo mưu kế nghịch tặc. Từ xưa
các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có? Giả sử các bậc
đó cứ khư khư theo thói nữ nhi thường tình, thì cũng chết già ở xó cửa, sao có
thể lưu danh sử sách, cùng trời đất muôn đồi bất hủ được!
Các ngươi vốn con nhà võ tướng, không hiểu
văn nghĩa, nghe những chuyện ấy nửa tin nửa ngờ. Thôi những chuyện xưa, ta
không nói đến nữa. Nay ta chỉ kể chuyện Tống, Nguyên mới đây.
Vương Công Kiên là người thế nào, tỳ tướng
của ông là Nguyễn Văn Lập lại là người thế nào, mà giữ thành Điếu Ngư nhỏ như
cái đấu, đường đường chống với quân Mông Kha đông đến hàng trăm vạn, khoến cho
nhân dân đời Tống đến nay còn đội ơn sâu!
Cốt Đãi Ngột Lang là người thế nào, tỳ
tướng của ông là Xích Tu Tư lại là người thế nào, mà xông vào chỗ lam chướng xa
xôi nghìn trùng, đánh bại được quân Nam Chiếu trong vài tuần, khiến quân trường
đời Nguyên đến nay còn lưu tiếng tốt!
Huống chi ta cùng các ngươi sinh phải thời
loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài
đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể
phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham khôn cùng; giả
hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét kiệt của kho có hạn. Thật khác nào
đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi để tai vạ về sau!
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối,
ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan
uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói
trong da ngựa, ta cũng vui lòng.
Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền đã
lâu ngày, không có mặc thì ta cho áo, không có ăn thì ta cho cơm; quan nhỏ thì
ta thăng chức; lương ít thì ta cấp bổng; đi thủy thì ta cho thuyền, đi bộ thì
ta cho ngựa; lúc trận mạc xông pha thì cùng nhau sống chết, lúc ở nhà nhàn hạ
thì cùng nhau vui cười. Các đối đãi so với Vương Công Kiên, Cốt Đãi Ngột Lang
ngày trước cũng chẳng kém gì.
Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết
lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn. Làm tướng triều đình phải hầu quân giặc
mà không biết tức; nghe nhạc thái thường để đãi yến ngụy sứ mà không biết căm.
Hoặc lấy việc chọi gà làm vui đùa, hoặc lấy việc đánh bạc làm tiêu khiển; hoặc
vui thú vườn ruộng, hoặc quyến luyến vợ con; hoặc ham làm giàu mà quên việc
nước, hoặc ham săn bắn mà quên việc binh; hoặc thích rượu ngon, hoặc mê tiếng
hát. Nếu có giặc Mông Thát tràn sang thì cựa gà trống không đủ đâm thủng áo
giáp của giặc, mẹo cờ bạc không thể dùng làm mưu lược nhà binh; dẫu rằng ruộng
lắm vườn nhiều, tấm thân quý nghìn vàng khôn chuộc, vả lại vợ dìu con bíu, việc
quân cơ trăm sự ích chi; tiền của tuy nhiều không mua được đầu giặc, chó săn
tuy khoẻ khôn đuổi được quân thù; chén rượu ngon không thể làm cho giặc say
chết; tiếng hát hay không thể làm cho giặc điếc tai. Lúc bấy giờ, ta cùng các
ngươi sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào! Chẳng những thái ấp của ta không còn,
mà bổng lộc các ngươi cũng tmất; chẳng những gia quyến của ta bị tan, mà vợ con
các ngươi cũng khốn; chẳng những xã tắc tổ tông ta bị giày xéo, mà phần mộ cha
mẹ các ngươi cũng bị quật lên; chẳng những thân ta kiếp này chịu nhục, rồi đến
trăm năm sau, tiếng dơ khôn rửa, tên xấu còn lưu, mà đến gia thanh các ngươi
cũng không khỏi mang tiếng là tướng bại trận. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn
vui vẻ phỏng có được không?
Nay ta bảo thật các ngươi: nên nhớ câu
"đặt mồi lửa vào dưới đống củi" là nguy cơ; nên lấy điều "kiềng
canh nóng mà thổi rau nguội" làm răn sợ. Huấn luyện quân sĩ, tập dượt cung
tên; khiến cho người người giỏi như Bàng Mông, nhà nhà đều là Hậu Nghệ; có thể
bêu đầu Hốt Tất Liệt ở cửa khuyết, làm rữa thịt Vân Nam Vương ở Cảo Nhai. Như
vậy, chẳng những thái ấp của ta mãi mãi vững bền, mà bổng lộc các ngươi cũng
đời đời hưởng thụ; chẳng những gia quyền của ta được êm ấm gối chăn, mà vợ con
các ngươi cũng được bách niên giai lão; chẳng những tông miếu của ta sẽ được
muôn đời tế lễ, mà tổ tông các ngươi cũng được thờ cúng quanh năm; chẳng những
thân ta kiếp này đắc chí, mà đến các ngươi trăm năm về sau tiếng vẫn lưu
truyền; chẳng những danh hiệu ta không bị mai một, mà tên họ các ngươi cũng sử
sách lưu thơm. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi không muốn vui vẻ phỏng có được
không?
Nay ta chọn binh pháp các nhà hợp thành một
quyển gọi làBinh thư yếu lược. Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời
dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái
lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù.
Vì sao vậy? Giặc với ta là kẻ thù không đội
trời chung, các ngươi cứ điềm nhiên không biết rửa nhục, không lo trừ hung,
không dạy quân sĩ; chẳng khác nào quay mũi giáo mà chịu đầu hàng, giơ tay không
mà chịu thua giặc. Nếu vậy, rồi đây sau khi giặc giã dẹp yên, muôn đời để thẹn,
há còn mặt mũi nào đứng trong trời đất chở nữa? Ta viết bài hịch này để các
ngươi biết bụng ta.
. Cập nhật ngày 01.11.2014
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét