Home
» Lý luận phê bình
» Cảm nhận riêng về Tây Sơn ai tư vãn truyện của Vũ Đình Ninh – Bài viết Nguyễn Đăng Trình (SG)
Cảm nhận riêng về Tây Sơn ai tư vãn truyện của Vũ Đình Ninh – Bài viết Nguyễn Đăng Trình (SG)
Thứ Năm, 7 tháng 7, 2011
Ấy thế mà bây giờ có một anh bạn xăm mình dám đem cả 3256 câu thơ ra "mời” anh em đọc! Đó là Vũ Đình Ninh, một cây bút chưa [thèm] nổi đình nổi đám ở đất võ Bình Định bằng những sáng tác lẻ tẻ mà bằng một truyện thơ đồ sộ dài hơn Truyện Kiều 2 câu mới bạt mạng chứ! Và tôi đã đọc Tây Sơn ai tư vãn truyện...
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả Nguyễn Đăng Trình
Họ tên thật Nguyễn Hữu Nhung
Địa chỉ sài gòn
Điện thoại 0969306955
Email: thoivanhoptuyen@yahoo.com.vn
_____
CẢM NHẬN RIÊNG VỀ TÂY SƠN AI TƯ VÃN TRUYỆN CỦA VŨ ĐÌNH NINH
(HNV Việt Nam Địa chỉ: 9 Nguyễn Đình Chiểu - Hai Bà Trưng - Hà Nội - Việt Nam)
Nguyễn Đăng Trình (7/22/2009 4:34:51 PM)
Nhớ lại có lần trong bàn nhậu, đang rôm rả câu chuyện văn chương thi phú, tôi chợt nổi hứng phán bừa một câu: "nếu Nguyễn Du cùng thời với đám tụi mình chắc ông không viết Truyện Kiều kiểu đó” làm anh em tá hỏa. Một anh bạn lừ mắt: "sao dzậy mậy?”. Tôi cười cười: "Dài quá, lấy đâu ra bia mà nộp phạt chứ còn sao nữa, ông”. Mấy anh em còn lại đồng thanh: "À há!”.
Chả là trong giới văn nghệ Sài Gòn lúc bấy giờ có cái luật bất thành văn là đang khi nhậu anh nào lỡ đem vài ba câu thơ ra đọc thì phải tự giác nộp phạt mấy ve vì cái tội tra tấn anh em trong lúc bù khú.
Ấy thế mà bây giờ có một anh bạn xăm mình dám đem cả 3256 câu thơ ra "mời” anh em đọc!
Đó là Vũ Đình Ninh, một cây bút chưa [thèm] nổi đình nổi đám ở đất võ Bình Định bằng những sáng tác lẻ tẻ mà bằng một truyện thơ đồ sộ dài hơn Truyện Kiều 2 câu mới bạt mạng chứ!
Và tôi đã đọc Tây Sơn ai tư vãn truyện...
Vì là thơ lục bát và nội dung dựa theo tài liệu lịch sử thời Tây Sơn nên tôi đã mất đi ít nhiều cái cảm giác bị tác giả tra tấn hồi nào không hay.
Thú thật đọc đến câu thứ 3256, tôi không thở dài đánh sượt một cái như cách đây dễ hơn 40 năm sau khi gấp lại cuốn Truyện Kiều.
Không phải Tây Sơn ai tư vãn truyện hơn hoặc kém Truyện Kiều mà có lẽ vào tuổi này tôi tỉnh táo hơn, sỏi đá hơn.
Rất là thiếu sáng suốt khi làm một cuộc so sánh lúc này và ngay cả trong tương lai. Đó là công việc của giới phê bình.
Ở đây, tôi và các bạn chỉ có thể chia sẻ và thâm cảm với Vũ Đình Ninh vì cùng chung cái phận con tằm, mà tằm không nhả tơ thì biết phải làm gì? Cho dù mỗi con tằm có cách nhả tơ riêng.
Cách của con - tằm – vũ – đình – ninh thì:
Nhìn lên thầm trách ông trời
Nhìn vào thầm cám ơn đời ban ân
Gẫm câu thân nghiệp - thiệp ngân
Rằng tiền là thiệp tùy thân bên người
Mời anh - chào món hàng tươi
Mời em - mua một nụ cười giai nhân
Mời nhau - lá thiệp phong trần
Mời đời - lắng khúc trong ngần trường thanh
Lời mơ từng giọt chong canh
Lung linh mảnh sáng vi thanh đoạn trường
Cho dù mai một khói sương
Xin cung kính gửi dòng hương tâm thành...
... sau khi anh đã một lần nữa tự hỏi và tự trả lời cái câu hỏi xưa như trái đất mà cũng mới như quả địa cầu:
Tà gian? Chính nghĩa? Rằng ừ!
Một vòng lẩn quẩn gầm gừ lấy nhau
Núi sông ngầm ngập máu đào
Cỏ cây xơ xác hồ ao nhầy nhùa
Còn là được mất là thua
Ngàn năm hai chữ Giặc – Vua xanh giờn.
Thật hay, thật khéo cái câu: "một vòng lẩn quẩn gầm gừ lấy nhau”. Cứ như một chuỗi dây xích được kết bằng những chiếc khoen xen kẽ nhau: thắng - thua... thua - thắng, thịnh - suy... suy - thịnh, giặc - vua... vua - giặc, chính - tà... tà - chính, vay - trả... trả vay... đã trói gô không biết bao nhiêu số phận, bao nhiêu thế hệ... vào các cuộc tương tranh tương thù... bất tuyệt tưởng như không hồi kết thúc:
Tàn dư Nhạc phải thẳng tay
Nhổ cho sạch rễ chớ rày buông lơi!
Dò tìm tông tích từng nơi
Như xưa nó giết hết người nhà ta!
Tùng Châu nghe thế khóc òa
Lạy tâu Vương Nguyễn xin qua sự tình:
Mong người suy xét anh minh!
Làm như thế hóa hẹp tình khó thay!
Ngàn xưa cho tới thời nay
Tấm lòng minh chúa vòng tay hải hà
Đừng vì một chút lo xa
Mà quên hai chữ đó là lòng dân!
Đụng vào cái câu hỏi và chạm vào cái câu trả lời nhạy cảm và thời sự của muôn đời trên có vẻ như Vũ Đình Ninh muốn nhập vai vào tất cả các nhân vật lớn nhỏ, chính diện hay phản diện của lịch sử một thời để đau trọn vẹn cái đau của nhân thế, để buồn sâu sắc cái buồn của thời cuộc, để thấm thía tột cùng cái thấm thía của thảm cảnh nồi da xáo thịt, trong khi trước đây 300 năm Nguyễn Du xem chừng chỉ hóa thân vào mỗi Thúy Kiều để than thân trách phận và biện minh cho sự bất lực của mình trước cơn cuộc nhiễu nhương vật chuyển sao dời thay ngôi đổi chủ:
Bắt phong trần phải phong trần
Cho thanh tao mới dự phần thanh tao.
Không phải Vũ Đình Ninh tham lam gì đâu mà có lẽ phải như thế thì anh mới sống đến tận cùng cái kiếp người trong cái bi kịch người chăng?
Hy vọng đây chỉ là cảm nhận của riêng tôi.
Và tôi tin rằng mỗi bạn đọc sẽ có cảm nhận của riêng mình khi lẩn dở từng số phận, từng hoàn cảnh, từng biến cố, từng chặng thăng trầm, từng hồi vinh nhục, từng nguồn cơn ngóc ngách... của thế thái nhân tình được Vũ Đình Ninh phục hiện lại trên cái nền lịch sử của vương triều ngắn ngủi Tây Sơn...
Saigon, 21. 7.2009
(Nguyên Chủ biên hợp tuyển Thời Văn Nhà xuất bản văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Nguyễn Đăng Trình
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả ngày 07/07/2011
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả ngày 07/07/2011
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét